Bu kaynakları kim kullanacak?

Yapılarda yalıtım malzemesi olarak kullanılan ve dünya üzerinde çok büyük bir Pazar payına sahip olan Perlit, Erzurum’da milyonlarca ton rezerve sahip olmasına rağmen, üretimine yönelik herhangi bir adım atılmıyor. Dünya perlit rezervlerinin yüzde 74’lük kısmına sahip olan Türkiye’de, 2 milyar tonu aşan yüzde 34’lük kısmı sadece Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alırken, perlit rezervinin milyonlarca tonluk bölümü ise, Erzurum’da bulunuyor. Perlitin, sahip olduğu özelliklerle fay hatlarının bulunduğu ve şiddetli karasal iklimin hakim olduğu Doğu Anadolu Bölgesi için çok önemli bir yapı gereci durumunda olduğu belirtilirken, Perlit kullanılarak inşa edilen binalarda hem ısıtma maliyetleri düşüyor, hem de konutlardaki dayanıklılık artırılarak, muhtemel depremlerde can ve mal kaybı önlenmiş oluyor.

Perlit madeniyle ilgili olarak yapılan araştırmalardan elde edilen sonuçlara göre, inşaat, tarım ve sanayinin çeşitli alanlarında kullanılan söz konusu yapı ve yalıtım malzemesinin, yeryüzünde bulunan toplam rezervinin yüzde 74’ü Türkiye’de bulunuyor. Perlit maddesini önemli kılan faktör, Türkiye’deki toplam rezervin neredeyse yarısına yakın bir bölümünün Doğu Anadolu Bölgesi’nde bulunuyor olması şeklinde açıklanırken, sadece Erzurum’da 58 milyon 335 bin 419 ton Perlit rezervi bulunuyor. Söz konusu rezervin 27 milyon 135 bin 419 tonunun görünür olduğu kaydedilirken, Türkiye, sahip olduğu bu ayrıcalığa rağmen Perlit maddesini ABD ve Yunanistan’dan ithal ediyor.

Perlitin en fazla inşaat sektöründe kullanıldığı, söz konusu madenle ilgili olarak yapılan araştırmalarda belirtilirken, madenin hafif olması, ısı ve ses yalıtımı sağlaması, ateşe dayanıklı olması, kimyasal etkilerden zarar görmemesi ve inşa kolaylığı bulunduğu belirtiliyor. Erzurum ve Doğu Anadolu Bölgesi’nin sahip olduğu maden zenginlikleriyle ilgili olarak MTA’nın da aralarında bulunduğu birçok kurum tarafından yapılan tespitlerde, Perlit madeni için şu bilgilere yer veriliyor:

“Perlit, yüzde 3 ile 4 oranında su ihtiva etmesi sebebiyle 800 ile bin 100 dereceye kadar ısıtıldığında mevcut hacminin 15 ile 20 katı bir hacme kadar genleşebilen doğal bir alüminyum silikattır. Oldukça fazla miktarda küresel biçimli çatlaklar ihtiva ettiği için inci görünümlü bir yapıya sahiptir. Perlit, öğütülerek doğrudan kullanıldığı gibi, ısıyla genleştirilerek patlatılmış olarak da kullanılmaktadır. Patlatılmış perlit, oldukça hafif kütlesi ve ısı yalıtım özelliği sebebiyle yoğun olarak inşaat sektöründe kullanılmaktadır. İnşaatlarda ısı ve ses yalıtım malzemesi olarak beton ve sıva katkı maddesi veya doğrudan sıva olarak da kullanılabilmektedir.”

Öte yandan ERVAK tarafından yapılan ‘Erzurum Alt Bölgesi Uygun Yatırım Alanları Araştırması’nda da, Perlit madeniyle ilgili olarak önemli bilgiler aktarılıyor. Araştırmada; Erzurum’da 31 milyon 200 bin tonu muhtemel, 27 milyon 135 bin 419 tonu da görünür olmak üzere, toplam 58 milyon 335 bin 419 ton Perlit rezervi bulunuyor. Erzurum’un, Perlit rezervlerinin büyüklüğü bakımından oldukça zengin bir potansiyele sahip olduğu söylenebilir. Erzurum perlitlerinin genleşme oranı, normal genleşme oranının biraz altında olup, 8 ile 12 kattır. Genleşme oranı, normalin biraz altında olsa bile, Erzurum perlitlerinin değerlendirilebilme oranı çok yüksektir. Erzurum perlitlerinin değerlendirilmesi hususunda, gerek hammadde temini, gerekse Pazar konusunda herhangi bir sıkıntı yaşanması söz konusu değildir. Bu yönde yapılacak yatırımlar, komşu illerin potansiyeli ve talepleri de dikkate alındığında, oldukça büyük kazançlar sağlayabilir.” deniliyor.