Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, "Aile yapısının ve değerlerinin güçlendirilmesi, ailenin risk ve tehditlerden korunması, aile bireylerinin psikososyal durumlarının iyileştirilmesine ilişkin politikalarımıza yön verecek Aile Enstitüsü ve Bilim Kurulu'nu kuracağız." dedi.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Bakanlığının 2024 yılı bütçesine ilişkin sunum yapan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Göktaş, bugün devlet olarak Gazze'ye insani yardımları ulaştırmak için ellerinden gelen tüm çabayı ve gayreti gösterdiklerini söyledi.
Bu kapsamda Filistinli çocukların Türkiye'ye getirilerek, bu haksız saldırıların açtığı yaraların sarılacağını belirten Göktaş, Türkiye'nin dünyanın neresinde olursa olsun mazlumlara uzatılan şefkat eli olmaya devam edeceğini vurguladı.
Geçmişte bir benzeri daha görülmemiş büyük bir yıkımın 6 Şubat'ta yaşandığını hatırlatan Göktaş, Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle binlerce vatandaşın hayatını kaybettiğini, yaşamını yitirenler arasında 46 Bakanlık çalışanının da bulunduğunu anlattı.
Devlet olarak depremin ilk anından itibaren tüm imkanları seferber ettiklerini vurgulayan Göktaş, şöyle devam etti: "Merkez ve taşra teşkilatlarımızla depremden etkilenen kardeşlerimizin yardımına koştuk. Depremin ilk gününde korumamız altında olan engelli, yaşlı, çocuk ve kadınlardan oluşan 2 bin 610 kişiyi güvenli bölgelerdeki kuruluşlara yerleştirdik. 1300 kişilik Afet Acil Sosyal Yardım ekibini ivedi bir şekilde bölgeye yönlendirdik. Vatandaşlarımızın acil ihtiyaçları için Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına 1,8 milyar lira gönderdik. Ulusal ve uluslararası 88 ayni bağış deposu kurduk. 206'sı deprem bölgesinde olmak üzere 300 sosyal market kurduk. 14 Mobil Sosyal Market Tırı'nı faaliyete geçirdik. Kadınlar ve bebekler için 27 giyim ve bebek bakım ünitesi kurduk. Ayni bağışlar için hava araçlarıyla 487 sefer tertip ettik. 32 binden fazla yardım tırını ayni yardım depolarına yönlendirdik. Ekiplerimizle hastanelerde, çadırlarda, vatandaşlarımızın yaşadığı tüm alanlarda depremden etkilenenlerle görüştük, ihtiyaçlarını tespit ettik."
"1912 ÇOCUĞA TÜRK MİLLETİ ADINA BİZ SAHİP ÇIKTIK"
Göktaş, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti dahil Türkiye'nin dört bir yanında bulunan depremden etkilenenlerle yüz yüze, 7 gün 24 saat kesintisiz psikososyal destek faaliyetleri yürüttüklerini belirterek, bu kapsamda 3,9 milyon kişiye ulaştıklarını söyledi. Afet alanında ihtiyaç duyulan malzemelerin lojistik planlamasını yaptıklarını ve teminini sağladıklarını anlatan Göktaş, rehabilitasyon amacıyla "Kadın Kooperatifleri İş Atölyesi" adıyla sosyal alanlar oluşturduklarını ifade etti. Çocuklar için tüm kurumlarla sıkı bir çalışma yürüttüklerinin altını çizen Göktaş, "Çocuklarla ilgili talep ve bildirimlerin alındığı 7 gün 24 saat hizmet veren bir çağrı merkezi kurduk. Tüm bilgileri şeffaf bir şekilde kamuoyuyla paylaştık. Deprem nedeniyle ailesinden ayrı düşmüş veya refakatçisi olmayan 1912 çocuğa Türk milleti adına biz sahip çıktık. Hızlı bir koordinasyonla çocukların kimliklendirme çalışmalarını tamamladık. Bu kapsamda 1866 çocuğu ailesine veya aile yakınlarına teslim ettik. 5 çocuğu aile odaklı hizmetlerden faydalandırdık. Tedavisi devam eden 2 çocuğun durumlarını takip ediyoruz. 24 çocuğu Bakanlık olarak bakım ve koruma altına aldık. 15 çocuk ise maalesef vefat etmiştir." diye konuştu.
Ekim ayında çocukların güvenli ve huzurlu bir ortamda yetişmeleri için Adıyaman ve Hatay'da yeni çocuk evleri sitelerinin temellerini attıklarını dile getiren Göktaş, bu yeni yaşam merkezlerinin yeşil alanları, oyun ve spor sahalarıyla çocuklara sıcak bir yuva olacağını söyledi.
Göktaş, STK'lerle işbirliği içinde kadınlar ve çocuklar için çeşitli faaliyet ve etkinliklerin düzenlendiği merkezler açtıklarını hatırlatarak, diğer yandan depremden etkilenen engelli vatandaşlar için 120 işaret dili tercümanının sahada canla başla çalıştığını ifade etti.
Engelliler için 6 mola evini hizmete açtıklarını aktaran Göktaş, sahada hala aktif bir şekilde çalışmalarını sürdürdüklerini dile getirdi.
"AİLENİN GÜÇLENMESİ VİZYON BELGESİ VE EYLEM PLANI"
Bakan Göktaş, Türkiye Yüzyılı'nı inşa edecek güçlü nesillerin yetişeceği aile yapısının ve değerlerinin korunması ve güçlendirilmesi için güçlü politikalar hayata geçirdiklerini belirtti.
Kadınların hayatın tüm alanlarında fırsat ve imkanlardan eşit bir şekilde faydalanması için çalışmaları kararlılıkla sürdürdüklerinin altını çizen Göktaş, ihtiyaç sahiplerine sosyal hizmet ve yardımların etkin bir hizmet ağıyla adil bir şekilde ulaştırılmasını sağladıklarını, 12. Kalkınma Planı'nda yer alan "Nitelikli İnsan, Güçlü Aile, Sağlıklı Toplum" hedefinin bu anlayışın somut bir göstergesi olduğunu aktardı.
"KKTC'DE SOSYAL HİZMET MERKEZİ AÇACAĞIZ"
Göktaş, Ailenin Korunması ve Güçlendirilmesi Programı'na ayırdıkları bütçenin aileye verdikleri önemin somut bir göstergesi olduğunu belirterek, "Programa 2023'te 3,8 milyar bütçe ayırmışken, yüzde 208 oranında bir artışla 2024'te 11,9 milyar lira ödenek tahsis ettik." dedi.
Türkiye'nin dört bir yanında açtıkları 410 Sosyal Hizmet Merkezi ile vatandaşların tek bir noktadan sosyal hizmetlere erişimini sağladıklarını aktaran Göktaş, sosyal hizmetlere erişimi kolaylaştırmak için merkezleri Türkiye'nin farklı bölgelerinde yaygınlaştıracaklarını söyledi.
"MAHALLE ODAKLI KREŞ MODELİNİ BAŞLATIYORUZ"
Bakan Göktaş, Türkiye Yeşilay Cemiyetiyle işbirliğinde, gençleri ve aileyi tehdit eden madde bağımlılığıyla mücadeleyi kararlılıkla sürdüreceklerinin altını çizdi.
Çocukların milli değerlere sahip, kendine güvenen, eğitimli ve sağlıklı birer fert olarak yetişmeleri için tüm gayretleriyle çalıştıklarını vurgulayan Göktaş, bu kapsamda çocukların sağlıklı gelişimi ve ebeveyn becerilerinin desteklenmesi için eğitim programları düzenlediklerini söyledi. Çocukların Korunması ve Gelişiminin Sağlanması programına bu yıl ayırdıkları bütçenin 14 milyar lira olduğunu hatırlatan Göktaş, 2024'te yüzde 90 oranında bir artışla bu programa 26,5 milyar lira ödenek tahsis ettiklerini aktardı.
Göktaş, 0-3 yaş dönemi çocuklara bakım ve eğitim hizmeti veren kurumların sayısını artıracak çalışmalar yaptıklarını dile getirerek, "Bu kapsamda 'Mahalle Odaklı Kreş modelini başlatıyoruz. Türkiye'nin dört bir yanında yaygınlaştıracağımız bu modelle özellikle kadınların ev veya iş hayatı arasında bir tercih yapmak zorunda olmalarının önüne geçmeyi hedefliyoruz." bilgisini verdi. "Sosyal ve Ekonomik Destek" programıyla 164 bin çocuğu ailelerinin yanında ve sosyal çevresinden koparmadan takip ettiklerini anlatan Göktaş, psikososyal destek ihtiyacı olanlara sosyal hizmet, maddi zorluk yaşayan ailelere de aylık 3 bin 571 lira maddi destek sağladıklarını ifade etti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın himayesinde yürütülen "Gönül Elçileri Projesi" ile ailelerinden ayrı düşmüş çocukların sevgi ve şefkatle büyüdüğünü dile getiren Göktaş, koruyucu aile yanında kalan çocuk sayısını 2023 yılı itibarıyla 9 bin 535'e çıkardıklarını, her bir çocuk için 5 bin 705 lira destek sağladıklarını söyledi.
Koruyucu aile sisteminin güçlendirilmesi, uzman ve geçici koruyucu aile programının yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmaları sürdürdüklerini aktaran Göktaş, evlat edinme hizmetiyle sadece bu yıl 494 çocuğun sıcak bir yuvaya kavuştuğunu, böylece 19 bin 441 çocuğun aile şefkatiyle büyümesini sağladıklarını anlattı.
"UZUN SÜRELİ BAKIM GÜVENCE SİSTEMİ'Nİ HAYATA GEÇİRECEĞİZ"
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, çalışma ortamlarını engellilerin ihtiyaçlarına göre düzenleyen korumalı iş yerlerine kaynak aktardıklarını anlattı.
Engelli vatandaşların aile bütünlüklerini muhafaza edecek şekilde bakımlarının evde yapılmasını öncelediklerine dikkati çeken Göktaş, şu bilgileri paylaştı:
"Ailelerine aylık 5 bin 97 liralık evde bakım yardımı yapıyoruz. Bugün bu hizmetten 562 bin 267 kişi faydalanıyor. Bu kapsamda 2006 yılından bugüne kadar 110,5 milyar liralık ödeme gerçekleştirdik. Özel bakıma ihtiyacı olan 7 bin 49 engelli için 107 Bakım ve Rehabilitasyon Merkezimizde gece gündüz demeden hizmet veriyoruz. 310 Özel Bakım Merkezi, 136 Gündüzlü Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi ve 149 Umut Evi ile engelli vatandaşlarımıza hizmet sunuyoruz. Bunun yanı sıra engelli ailelerinin kendilerine vakit ayırmalarına imkan sağlamak için yatılı kuruluşlarımızda misafir bakım hizmeti sunuyoruz. Engelli Hakları İzleme ve Değerlendirme Kurulu ile engelli haklarının korunması ve güçlendirilmesine yönelik çalışmalar yürütüyoruz. Kurul, bu yıl teknik bir çalıştay gerçekleştirdi. Çalıştaydan elde ettiğimiz sonuçlar doğrultusunda ülkemizin koşullarına uygun Uzun Süreli Bakım Güvence Sistemi'ni hayata geçireceğiz."
Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Programı'na yüzde 102 artış oranıyla 2024'te 8,5 milyar lira bütçe ayırdıklarını anlatan Göktaş, bu kapsamda 10 gün önce Darülaceze Sosyal Yaşam Şehri'ni hizmete sunduklarını anımsattı.
Mahinur Özdemir Göktaş, TÜİK ile Yaşlı Profili Araştırması yaptıklarını ifade ederek, yaşlılara yönelik politikaların seyrini belirleyecek bu araştırmanın ön sonuçlarını 2024'ün Mart ayında kamuoyuyla paylaşacaklarını açıkladı.
Yaşlı ve engelliler için yürütülen çalışmaların kapsamını daha da genişlettiklerini anlatan Göktaş, "Yeni dönemde hizmetlerimizin önem ve yoğunluğunu göz önüne alarak, bu alanı iki müstakil genel müdürlük olarak yeniden düzenleyip çalışmaları daha spesifik hale getireceğiz." diye konuştu. Göktaş, kadının Türk medeniyetinde her daim saygın bir yeri olduğunu vurgulayarak, genel istihdam oranı yüzde 12 artarken, kadın istihdamının yüzde 25 oranında artırıldığına dikkati çekti.
İŞKUR eğitimleri, KOSGEB ve KOBİ destekleriyle kadınlara yeni iş imkanları sağladıklarını dile getiren Göktaş, KOBİ sahibi ve esnaf kadın girişimcilerin sosyo-ekonomik konumlarını güçlendirerek, ihracatta daha fazla yer almalarını sağlayacaklarını ve kadın girişimciliğini daha da yaygınlaştıracaklarını söyledi.
"1008 YENİ KADIN KOOPERATİFİNİN KURULMASINI SAĞLADIK"
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Göktaş, iki bakanlıkla yürüttükleri çalışmalarla 1008 yeni kadın kooperatifinin kurulmasını sağladıklarını belirterek, Kadınların Kooperatifler Yoluyla Güçlendirilmesi Projesi ile 7 bin 114 kadına ürün geliştirme ve gıda güvenliği konularında danışmanlık ve eğitim hizmeti verdiklerini kaydetti.
Geleceğini Kuran Genç Kadınlar Projesi ile 11 ilde kadınların ihtiyaçlarına göre eğitim ve danışmanlık faaliyetleri yürüttüklerini bildiren Göktaş, genç kadınların Türkiye'nin her yerinde iş, staj, eğitim ve girişim desteğine ulaşmalarına destek olduklarını söyledi. Göktaş, Türkiye'de Kadın-Erkek Eşitliğine Duyarlı Planlama ve Bütçeleme Projesi ile kadın ve erkeklerin farklı öncelik ve ihtiyaçlarını gözeten bir bakış açısını planlama ve bütçelemenin tüm aşamalarına yansıtmayı hedeflediklerini belirtti.
Kadınların şiddetle karşı karşıya kalmasının hukuken de vicdanen de ahlaken de asla kabul edilemeyeceğini vurgulayan Göktaş, bu alandaki mücadeleyi sıfır tolerans ilkesiyle ve büyük bir kararlılıkla sürdürmeye devam edeceklerini ifade etti.
- "Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Genelgesi birkaç gün içinde yayımlanacak"
Mahinur Özdemir Göktaş, Kadının Güçlenmesi Programı'na ayırdıkları bütçeyi 2024 yılı için yüzde 165 oranında artırdıklarını dile getirerek, şöyle konuştu:
"Kadına yönelik şiddetle mücadelede dünyada eşi benzeri az bulunan bir hukuki düzenlemeye sahibiz. Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele 4'üncü Ulusal Eylem Planı ile 2024 yılı faaliyet planımızı bu hafta sonu kamuoyuyla paylaşacağız. Kadının Güçlenmesi 2. Strateji Belgesi ve Eylem Planı ile eğitim, sağlık, ekonomi, liderlik ve karar alma mekanizmalarına katılım, çevre ve iklim değişikliği konularında temel politikalarımızı güçlendireceğiz. Şiddetle mücadele politikalarımız için önemli bir kaynak olacak Türkiye'de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması'nın üçüncüsünü 2024 yılının ilk yarısında yapacağız. Mevcut koşulları göz önünde bulundurarak genişlettiğimiz Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Genelgesi'nin, birkaç gün içerisinde yayımlanacağını dile getirmek isterim."
Türkiye Şehit Yakınları ve Gaziler Dayanışma Vakfı ile şehit yakını ve gazilere hizmet etmeye devam ettiklerini anlatan Göktaş, "15 Temmuz, İstanbul Beşiktaş saldırısı ve Zeytin Dalı Harekatı'nda hayatını kaybeden şehit yakını ve gaziler için yapılan şartlı bağışları hak sahiplerine aylık ödemeler halinde aktardık. Yardım miktarını 2 bin 600 liradan 4 bin liraya çıkardık. Son 2 yılda bayramlarda, 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü'nde ilave ödemeler gerçekleştirdik." dedi.
ADEM YAKLAŞIMI
Kadınların sosyal, kültürel, kişisel ve mesleki gelişimlerine katkı sağlamak için bu yıl 279 Aile Destek Merkezi (ADEM) ve 61 Sosyal Dayanışma Merkezi (SODAM) açtıklarını kaydeden Göktaş, böylece ADEM sayısını 610'a, SODAM sayısını 108'e çıkardıklarını bildirdi.
- "2023'te hizmet götürdüğümüz yaşlı ve engelli sayısını 126 bin 40'a çıkardık"
Göktaş, Türkiye Aile Destek Programı'nı bir yıl daha uzattıklarını anımsatarak, şöyle devam etti: "2010 yılında başlayan yaşlıların ve engellilerin kişisel bakımlarının yapılmasını geçtiğimiz yıl ulusal bir program haline getirdik. Böylece Ulusal Vefa Programı ile yaşlıların ve engellilerin zaruri ihtiyaçlarının düzenli olarak karşılanmasını sağlıyoruz. Bu kapsamda 2022 yılında 59 bin yaşlı ve engelli vatandaşa hizmet verirken 2023 yılında hizmet götürdüğümüz yaşlı ve engelli sayısını 126 bin 40'a çıkardık. Çalışabilecek durumda olan vatandaşlarımıza İŞKUR üzerinden iş imkanı sağlıyoruz. Düzenli sosyal yardım alırken istihdam edilen kişilerin 12 ay boyunca işveren sigorta primini ödüyoruz. Bu kişilere, brüt asgari ücretin yüzde 10'una kadar ve tek seferlik 4 bin 471 lira işe başlama yardımı yapıyoruz. Ayrıca eğitim, gıda ve kömür yardımlarında öncelik tanıyor, Eğitim ve Sağlık Yardımını 12 ay boyunca devam ettiriyoruz."
Bu yıl 3 huzurevi, 4 çocuk evi sitesi, bir engelsiz yaşam merkezi, bir kadın konukevi, bir sosyal hizmet merkezi ve il müdürlüğünü milletin hizmetine sunduklarını hatırlatan Göktaş, 2024 yılı bütçesiyle de 8 huzurevi, 4 engelsiz yaşam merkezi, 4 çocuk evleri sitesi, bir kadın konuk evi, 5 sosyal hizmet merkezi ve il müdürlüğünün yapım ve hizmete alma faaliyetlerini sürdüreceklerini belirtti.
Göktaş, 2024 yılı bütçe tekliflerinin 334 milyar 349 milyon 925 bin lira olduğunu ifade ederek, merkez ve taşra birimlerinin personel giderlerine 28,4 milyar, sosyal güvenlik giderlerine 4,3 milyar, mal ve hizmet alım giderlerine 13,7 milyar, cari transferlere 283,5 milyar, sermaye giderlerine 4,1 milyar, sermaye transferlerine 5,2 milyon lira bütçe tahsis edildiğini kaydetti.