TBMM Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şentop, kaleme aldığı kitabın takdim yazısında, iklim değişikliğine ancak devletlerin ve uluslararası kurumların ortak hareket edebilmeleri durumunda çözüm bulunabileceğini belirtti.
TBMM, Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) Türk Delegasyonu üyesi, AK Parti Konya Milletvekili Ziya Altunyaldız'ın hazırladığı, iklim değişikliği konusunda cezai ve hukuki sorumlulukları içeren raporu kitaplaştırdı.
TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanlığını da yürüten Altunyaldız, yaptığı açıklamada, iklim değişikliğinin dünyanın gündemine oturduğunu söyledi.
Sanayi Devrimi'nden sonra yeryüzünün sıcaklığının 1,5 derece ısındığını, atmosferdeki karbondioksitin yüzde 40, metan gazının ise yüzde 150 oranında arttığını dile getiren Altunyaldız, iklim değişikliğinin insanlığın geleceğini tehdit ettiğini belirtti.
Sanayileşen ülkelerin, tabiatın varlıklarını fütursuzca kullandığını, doğanın bozulmasını dikkate almadığını, bunun faturasını ise gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelere yüklediğini ifade eden Altunyaldız, Türkiye'nin ise iklim değişikliğine yönelik çalışmalarını Paris İklim Anlaşması ile devam ettirdiğini, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıkladığı "Yeşil Kalkınma Devrimi" vizyonuyla da perçinlediğini kaydetti.
Altunyaldız, Türkiye'nin, insanlığın dostu sanayileşme evrimini en hızlı yapan ülkelerden olma noktasında her türlü adımı atmaya başladığını vurgulayarak, Türkiye'nin otomobili TOGG ile konvansiyonelden elektrikli araca dönüşümün gerçekleştirileceğini söyledi.
Yeni yasama yılında iklim değişikliği kanunu teklifinin Meclis gündemine gelmesini öngördüklerini dile getiren Altunyaldız, hem çevre suçlarının oluşturulması hem de çevreyi kirletenin cezai ve hukuki anlamda sonuçlarına katlanmasına yönelik hükümlerin düzenlemede yer almasını beklediklerini ifade etti.
Altunyaldız, AKPM Hukuk İşleri ve İnsan Hakları Komisyonu üyesi olarak hazırladığı "İklim Değişikliği Bağlamında Cezai ve Hukuki Sorumluluk Konularının Ele Alınması" başlıklı raporun, 29 Eylül 2021'de AKPM Genel Kurulunda oy birliğiyle kabul edildiğini hatırlattı.
Raporun kabulünün, iklim değişikliğinde cezai sorumluluklara ilişkin Avrupa Konseyine üye 47 ülke için tavsiye kararı niteliği taşıdığını belirten Altunyaldız, "Sanayi Devrimi sonrasında iklim değişikliğinin bugün geldiği noktanın insan eliyle olduğunu çok net görüyoruz. O zaman buna sebebiyet veren kişi, kurum, sivil toplum örgütü, devlet her kimse bunun sonuçlarına katlanması lazım ki gerçekten sürdürülebilir, sonuç alınabilir, uygulanabilir bir sistemi oluşturabilelim." diye konuştu.
Hazırladığı raporda öne çıkan unsurları aktaran Altunyaldız, şöyle devam etti:"Kirleten öder ilkesi ortaya çıktı. Çevreyi kirlettin, tahrip ettin, iklime olumsuz etki ettin, emisyon hacmini artırdın, suyu, toprağı, denizi, havayı kirlettin, bütün bunların sonuçlarını kirleten öder, maddi tazminat dahil bunun sonuçlarına katlanır. Kirleten öder ilkesi kavramsal olarak uluslararası bir rapora girdi ve tüm ülkelere bunun gereklerini yapmaları konusunda bir tavsiye kararı çıktı. İkinci unsur, çevre suçunun tanımlanması. Çevre suçu nedir, hangi hallerde oluşur ve bunun kasıt unsuru nedir? Bunun doğru şekilde düzenlenmesi, milli mevzuatlarda, iklim kanunu ya da özellikle hürriyeti bağlayıcı unsurları boyutuyla ceza kanunlarında düzenlenmesi ortaya çıktı."
Raporun sonuçlarını TBMM Başkanı Mustafa Şentop ile paylaştığını anlatan Altunyaldız, çalışmasının TBMM tarafından İngilizce ve Fransızcaya da çevrilerek üç dilde kitaplaştırıldığını söyledi.
Altunyaldız, "Meclisimiz uluslararası bir platformda, TBMM üyesi bir parlamenter tarafından yapılan bir çalışmayı kitaplaştırdı, bunu sahiplendi, ilgili taraflara derli toplu şekilde Meclisin bir çalışması olarak sunulmasını sağlamış oldu. Meclis çalışmalarına örnek olması açısından son derece önemli ve değerli buluyorum." dedi.
TBMM Başkanı Şentop, kaleme aldığı kitabın takdim yazısında, iklim değişikliğine ancak devletlerin ve uluslararası kurumların ortak hareket edebilmeleri durumunda çözüm bulunabileceğini belirtti.
Temiz ve sağlıklı bir çevrede yaşama isteğini ve kararını uygulamaya geçirmek için üzerinde mutabık kalınan ulusal ve uluslararası belgelere ihtiyaç duyulduğuna işaret eden Şentop, iklim değişikliğine yol açan, çevreye ve doğal hayata zarar veren eylem ve işlemlerden kaynaklı zararları önleyen, cezalandıran ya da zayiatı gideren önleyici ekonomik tedbirlerin alınması konusunda hukuki düzenlemelerin yapılması gerektiğini vurguladı.
Altunyaldız'ın "İklim Değişikliği Bağlamında Cezai ve Hukuki Sorumluluk Konularının Ele Alınması" başlıklı rapor ile çevre suçunun tanımı ve kirleten öder ilkesinin, Avrupa Konseyi üye ülkelerine yönelik tavsiye kararına dönüştüğünü anımsatan Şentop, şunları kaydetti: "Bu rapor ile çevre suçlarının tespiti, zararlarının tazmin edilmesi ve sorumlu kişi ve kuruluşların cezalandırılması konusunda yol gösterici bir belge ortaya koyuldu. AKPM Türk Delegasyonu üyesi Sayın Ziya Altunyaldız'ı insanın 'bindiği dalı kesmemesi gerektiği' gerçeğini hatırlatan anlamlı ve önemli raporu hazırlaması dolayısıyla tebrik ediyorum. İnsanın çevresiyle bir bütün olduğu ve yok ederek varlığını devam ettiremeyeceği gerçeğini herkesin kabullenmesi gerekiyor. Dünyamızın, devletlerin, şirketlerin ve kişilerin daha fazla para kazanma hırsına feda edilemeyecek kadar değerli olduğuna dikkati çeken bu raporun insanlık adına faydalı çalışmalara kaynaklık etmesini temenni ediyorum."