VAN’DA 400 YILLIK CAMİ DİMDİK AYAKTA

Van’ın Gürpınar ilçesinde 400 yıl önce Abbasilerin Hakkari Beyliği tarafından yapılmış tarihi camii günümüze kadar dimdik ayakta.
İlçeye 40 kilometre uzaklıkta bulunan Hamurkesen (Zernek) Mahallesi, tarihe ev sahipliği yapıyor. Yaklaşık 400 yıl önce Abbasilerin Hakkari Beyliği tarafından yapılan ve günümüze kadar ayakta duran tarihi Zernek Camii halen ibadete açık. Ekibi ile incelemelerde bulunmak üzere Hamurkesen (Zernek) Mahallesi’ne giden Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Top, Zernek Camii üzerindeki inşa kitabesine göre yine bu köyün sakinlerinden olan Seyyit Muhammed tarafından yaptırıldığını söyledi. Üzerindeki tarihi Hicri 1122, Miladi tarihi ise 1710’na denk geldiğini ifade eden Yrd. Doç. Dr. Mehmet Top, “Caminin duvarları düzgün kesme taşla oluşturulmuş. Kare planlı ve üzeri kubbe ile örtülü olarak düzenlenmiş. Yani bizim bildiğimiz Osmanlının klasik tipteki cami modeli burada uygulanmış. O açıdan çok önemli. Yani Osmanlı cami plan tipinde yapılmış olması önemli. Zaten dönem olarak Osmanlı dönemi, Osmanlının geliştirmiş olduğu bu tipin burada da tatbik edilmesi caminin önemini artırıyor” dedi.
Cami 1915 Rus işgali ve Ermeni olaylarında yakıldığını ifade eden Yrd. Doç. Dr. Mehmet Top, “O dönemde caminin kubbesi yıkılmış. Cami son yıllara kadar düz damlı olarak faaliyet gösterirken, vakıfların en son yaptığı onarımlarla cami orijinal şekline getirilerek üzeri kubbeli halde yeniden düzenlenmiş. Cami ibadete açık bir vaziyette. Çevresi biraz daha temizlenirse camini tarihsel dokusu daha iyi şekilde ortaya çıkmış olacak” şeklinde konuştu.
Caminin Kuzey Doğusu’nde bir zaviyenin yer aldığını ifade eden Yrd. Doç. Dr. Mehmet Top, “Bura da iki bölümden oluşuyor. Bir tarafı türbe olarak düzenlenmiş. Burada Zernek beylerinin kurucusu olan Beşaret beyin mezarı olduğu söyleniyor. Diğer ikinci kısmı ise Güneye bakan duvarın ortasında bulunan mihraptan anladığımıza göre orası da mescit olarak kullanılmış. Biz buranın kalan izlerden muhtemelen bir zaviye olduğunu tahmin edebiliyoruz. Buranın da bir an önce projeleri yapılarak içerisi temizlenip ziyaretçilere uygun hale getirilmesi gerekiyor. Burası tarihi eser olduğu için köylüler kendi başlarına buraya dokunmak istemiyorlar. Bir an önce özellikle zaviye yapısı vakıflar tarafından restore edilerek ziyaretçilerin hizmetine açılması gerekiyor” şeklinde sözlerini tamamladı.