Ticaret Bakanlığı, Türkiye’de organize ve geleneksel perakendeciliğin dengeli şekilde büyüme ve gelişmesinin sağlanması amacıyla alışveriş merkezleri (AVM) ile zincir marketlerin açılış ve faaliyete geçişinde gerekli kriterlerin belirlenmesine yönelik bir kanun taslağı hazırladı.
Ticaret Bakanlığı tarafından çok şubeli zincir mağazaların çoğunlukla esnaf işletmelerinden oluşan ve tek başına faaliyet gösteren küçük ölçekli işletmelerin aleyhine oluşturduğu olumsuz etkiler dolayısıyla yönetmelik çalışmasına ihtiyaç duyulduğu belirlendi. Bu doğrultuda Bakanlık tarafından sunulan yönetmelik taslağında, AVM’lerin açılışı ile gıda perakende sektöründe faaliyet gösteren zincir marketlerin açılış ve faaliyete geçişinde gözetilmek üzere nüfus ve mesafe kriterleri belirlendi. Belirlenen kriterler çerçevesinde belli nüfusa sahip yerleşim yerlerinde belli sayıda alışveriş merkezi ve zincir mağaza açılması ve bu işletmeler arasında da belli mesafelerin bulunması şartı getirildi.
Taslakta can ve mal riski oluşturulmamak, çevreye, altyapıya ve trafiğe aşırı yük getirmemek koşuluyla nüfusu 300 binden fazla olan illerin 100 binden fazla nüfusa sahip ilçelerinde ve her 100 bin kişi başına en fazla 20 bin metrekare brüt kiralanabilir alan düşecek şekilde AVM açılabileceği kaydedildi. Taslakta ayrıca bir AVM’nin herhangi bir AVM ile arasında kapıdan kapıya 5 bin metre mesafe olacağı belirtildi.
“Zincir marketler yalnızca nüfusu 2 binden fazla olan belediye sınırları içinde açılabilir”
Taslağa göre küçük ölçekli işletmeleri rahatlatmak amacıyla zincir marketler yalnızca nüfusu 2 binden fazla olan belediye sınırları içinde açılabilecek. Nüfusu 2 bin - 5 bin olan belediye sınırları içinde en fazla iki zincir market olabilecek ve bu marketler aynı gerçek veya tüzel kişiye ait olamayacak. 5 binden fazla kişiden sonraki her 5 bin kişi başına en fazla bir zincir market açılışına izin verilecek.
Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan kanun taslağında bakkal, büfe ve market gibi mikro ölçekli işletmelerle arasında kapıdan kapıya en az 200 metre mesafe bulunacak ve aynı sokakta aynı gerçek veya tüzel kişiye ait birden fazla zincir market bulunmayacak. Aynı bulvar ya da caddede aynı gerçek veya tüzel kişiye ait iki zincir market arasında en az 2 bin metre mesafe bulunacak.
Taslakta, izin verilecek zincir market sayılarının tespitinde TÜİK tarafından en son açıklanan nüfus verileri ile AVM için il ve ilçe, zincir marketler için ise il ve belediye nüfuslarının ayrı ayrı yapılan hesaplamalarının esas alınacağı ifade edildi.