İktisadi dengede Erzurum farkı

Erzurum Doğu Anadolu Bölgesi illeri içinde il geliri ve il kamu harcamalarında Van’ın ardından 2’inci, gelirin gideri karşılama oranı bazında ise Nisan ve Mayıs aylarında olduğu gibi yine birinci sırayı aldı. İlde Mayıs ayında yüzde 31.09 olan gelirin gideri karşılama oranı yüzde 31.81’e yükseldi.

Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü Haziran 2023 iller denge verilerini paylaştı. Erzurum, gelirin gideri karşılama oranı Bölge illeri sıralamasında ilk sırayı aldı. Erzurum’da kişi başına düşen il geliri 11 bin 312 TL olurken, kamu ilde kişi başına 15 bin 927 TL tutarında hizmet ve yatırım harcaması yapıldı.

ERZURUM HAZİRAN 2023 AYI VERİLERİ

Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, Erzurum’da Haziran 2023 döneminde il geliri 8 milyar 481 milyon TL olarak gerçekleşti. İlde tahsil edilen il geliri ise 3 milyar 799 bin TL oldu. İlde 6 ayda 11 milyar 942 milyon tutarında kamu harcaması yapıldı.  İlin gelirin gideri karşılama oranı yüzde 31.81, tahakkuk eden il geliri toplamında tahsil edilen il geliri oranı ise yüzde 44,80 oldu.

KİŞİ BAŞINA DÜŞEN İL GELİRİ

Erzurum’da 2023’ün ilk 6 ayında kişi başına düşen il geliri 11 bin 312 TL olarak bildirildi. İlde kişi başına gerçekleştirilen kamu harcaması tutarı ise 15 bin 927 TL olarak kaydedildi. Erzurum Haziran 2023 diliminde kişi başına düşen il geliri bakımından KUDAKA, Kuzeydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgesi illeri ve kişi başına kamu hizmet harcamaları bakımından Kuzeydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgesi illeri ortalamalarını geçti.

KİŞİ BAŞINA DÜŞEN GELİR BÖLGESEL VERİLER

Haziran 2023 döneminde kişi başına düşen gelir Erzurum’da 11 bin 312, KUDAKA istatistik Bölgesi illerinde 9 bin 316, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesin illerinde 7 bin 729, Doğu Anadolu Bölgesi illerinde de 7 bin 106 TL olarak hesaplandı.

KİŞİ BAŞINA DÜŞEN KAMU HARCAMASI BÖLGESEL VERİLER

Haziran 2023 döneminde kişi başına düşen kamu harcaması değeri Erzurum’da 15 bin 927, KUDAKA istatistik Bölgesi illerinde 16 bin 133, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illerinde 14 bin 776, Doğu Anadolu Bölgesi illerinde de 14 bin 776 TL olarak hesaplandı.

GELİRİN GİDERİ KARŞILAMA ORANLARI BÖLGESEL VERİLER

Veriler üzerinden DOSİAD tarafından kaydedilen hesaplamalara göre gelirin gideri karşılama oranı, Erzurum’da yüzde 31.81, KUDAKA istatistik Bölgesinde yüzde 26.85, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesinde yüzde 22.99, Doğu Anadolu Bölgesinde ise yüzde 18.53 olarak gerçekleşti.

DOSİAD HAZİRAN 2023 ANALİZİ

DOSİAD Araştırma Merkezi analizlerine göre, Yılın ilk 6 ayında toplam gelir Erzurum’da 8.4 milyar, KUDAKA İstatistik Bölgesi illeri toplamında 9,9 milyar, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illerinde 16,6 milyar, Doğu Anadolu Bölgesinde ise 42,6 milyar TL oldu.

BÖLGESEL KAMU HARCAMALARI

DOSİAD Araştırma Merkezi analizlerine göre, Yılın ilk 6 ayında toplam kamu harcaması Erzurum’da 11,9 milyar, KUDAKA İstatistik Bölgesi illeri toplamında 17,3 milyar, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illerinde 31,8 milyar, Doğu Anadolu Bölgesinde ise 88,6 milyar TL oldu.

ERZURUM’UN GELİR PAYI

5 aylık düzeyde Erzurum il geliri KUDAKA İstatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 84,82, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 50,92, Doğu Anadolu Bölgesi illeri toplamında ise yüzde 19,89’luk pay gösterdi.

ERZURUM’UN KAMU HARCAMASI PAYI

Ocak – Haziran 2023 kaydında Erzurum kamu harcaması toplamı KUDAKA İstatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 68,97, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 37,50, Doğu Anadolu Bölgesi illeri toplamında ise yüzde 13,247’lik pay oluşturdu.

HAZİRAN 2023 BÖLGE İLLERİ BÜTÇE DENGE VERİLERİ

DOSİAD analizlerine göre, Haziran 2022 ölçeğinde gelirin gideri karşılama oranı Erzurum’da yüzde 31.81, Ağrı’da yüzde 25,67, Malatya’da yüzde 24,41, Van’da yüzde 20.10, Erzincan’da yüzde 18.18, Elazığ’da yüzde 17,56, Iğdır’da yüzde 14.74, Bingöl’de yüzde 14.00, Kars’ta yüzde 13.42, Ardahan’da yüzde 13.90, Bitlis’te yüzde 15,24, Muş’ta yüzde 11.70, Tunceli’de yüzde 5.51, Hakkari’de yüzde 4.82 oldu.

ERZURUM 44’ÜNCÜ SIRAYA YÜKSELDİ

Erzurum gelirin gideri karşılama oranı bazında Türkiye illeri sıralamasında 44’üncü sıraya çıktı. Gelirin gideri karşılama oranlarının en yüksek olduğu iller; Kocaeli, İstanbul, İzmir, Tekirdağ, Bursa, Mersin, Yalova, Zonguldak, Ankara, Antalya, Hatay, Muğla, Aksaray, Manisa, Denizli, Çanakkale, Sakarya, Düzce, Konya, Adana, Balıkesir, Samsun, Aydın, Edirne, Eskişehir, Rize, Kütahya, Trabzon, Kayseri, Kırklareli, Çorum, Kastamonu, Bilecik, AfyonKarahisar, Bartın, Gaziantep, Burdur, Nevşehir, Artvin, Uşak, Ordu, Niğde, Kırşehir, Erzurum, Sivas olarak kaydedildi. 

MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ

2023 yılı Ocak-Haziran döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri 2 trilyon 363,6 milyar TL, bütçe gelirleri 1 trilyon 880,3 milyar TL ve bütçe açığı 483,2 milyar TL olarak gerçekleşti.

Hazine ve Maliye Bakanlığı Ocak-Haziran dönemi merkezi yönetim bütçe gerçekleşmelerini açıkladı. Buna göre, 2023 yılı Haziran ayında merkezi yönetim bütçe giderleri 487,9 milyar TL, bütçe gelirleri 268,2 milyar TL ve bütçe açığı 219,6 milyar TL olarak gerçekleşti. Ayrıca, faiz dışı bütçe giderleri 450,5 milyar TL ve faiz dışı açık ise 182,3 milyar TL olarak gerçekleşti.

Merkezi yönetim bütçesi 2022 yılı Haziran ayında 31 milyar 59 milyon TL açık vermiş iken 2023 yılı Haziran ayında 219 milyar 637 milyon TL açık verdi. 2022 yılı Haziran ayında 18 milyar 290 milyon TL faiz dışı açık verilmiş iken 2023 yılı Haziran ayında 182 milyar 263 milyon TL faiz dışı açık verildi.

Bütçe giderleri

Merkezi yönetim bütçe giderleri Haziran ayı itibarıyla 487 milyar 862 milyon TL olarak gerçekleşti. Faiz harcamaları 37 milyar 375 milyon TL, faiz hariç harcamalar ise 450 milyar 487 milyon TL olarak gerçekleşti.

2023 yılında merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 4 trilyon 469 milyar 570 milyon TL ödenekten Haziran ayında 487 milyar 862 milyon TL gider gerçekleştirildi. Geçen yılın aynı ayında ise 212 milyar 78 milyon TL harcama yapılmıştır. Haziran ayı bütçe giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 130 oranında arttı. Giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2022 yılında yüzde 7,5 iken 2023 yılında yüzde 10,9 oldu. Faiz hariç bütçe giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 126 oranında artarak 450 milyar 487 milyon TL olarak gerçekleşti. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2022 yılında yüzde 8 iken 2023 yılında yüzde 11,5 oldu.

Bütçe gelirleri

Merkezi yönetim bütçe gelirleri Haziran ayı itibarıyla 268 milyar 225 milyon TL olarak gerçekleşti. Vergi gelirleri 231 milyar 158 milyon TL, genel bütçe vergi dışı gelirleri ise 30 milyar 592 milyon TL oldu.

2022 yılı Haziran ayında bütçe gelirleri 181 milyar 19 milyon TL iken 2023 yılının aynı ayında yüzde 48,2 oranında artarak 268 milyar 225 milyon TL olarak gerçekleşti. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin Haziran ayı gerçekleşme oranı 2022 yılında yüzde 7,1 iken 2023 yılında yüzde 7 oldu. 2023 yılı Haziran ayı vergi gelirleri tahsilatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 51,4 oranında artarak 231 milyar 158 milyon TL oldu. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise 2022 yılında yüzde 7 iken 2023 yılında yüzde 7,2 oldu.

Ocak-Haziran dönemi merkezi yönetim bütçe gerçekleşmeleri

2023 yılı Ocak-Haziran döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri 2 trilyon 363,6 milyar TL, bütçe gelirleri 1 trilyon 880,3 milyar TL ve bütçe açığı 483,2 milyar TL olarak gerçekleşti. Ayrıca, faiz dışı bütçe giderleri 2 trilyon 88,3 milyar TL ve faiz dışı açık ise 208 milyar TL olarak gerçekleşti.

Bütçe dengesi

Merkezi yönetim bütçesi 2022 yılı Ocak-Haziran döneminde 93 milyar 560 milyon TL fazla vermiş iken 2023 yılı Ocak-Haziran döneminde 483 milyar 228 milyon TL açık verdi. 2022 yılı Ocak-Haziran döneminde 228 milyar 213 milyon TL faiz dışı fazla verilmiş iken 2023 yılı Ocak-Haziran döneminde 207 milyar 984 milyon TL faiz dışı açık verildi.

Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak-Haziran dönemi itibarıyla 2 trilyon 363 milyar 577 milyon TL olarak gerçekleşti. Faiz harcamaları 275 milyar 244 milyon TL, faiz hariç harcamalar ise 2 trilyon 88 milyar 333 milyon TL olarak gerçekleşti. 2023 yılı Ocak-Haziran döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 101,7 oranında artarak 2 trilyon 363 milyar 577 milyon TL olarak gerçekleşti. Faiz hariç bütçe giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 101,3 oranında artarak 2 trilyon 88 milyar 333 milyon TL olarak gerçekleşti.

Merkezi yönetim bütçe gelirleri Ocak-Haziran dönemi itibarıyla 1 trilyon 880 milyar 349 milyon TL olarak gerçekleşti. Vergi gelirleri 1 trilyon 602 milyar 312 milyon TL, genel bütçe vergi dışı gelirleri ise 225 milyar 712 milyon TL oldu.

2022 yılı Ocak-Haziran döneminde bütçe gelirleri 1 trilyon 265 milyar 410 milyon TL iken 2023 yılının aynı döneminde yüzde 48,6 oranında artarak 1 trilyon 880 milyar 349 milyon TL olarak gerçekleşti. 2023 yılı Ocak-Haziran dönemi vergi gelirleri tahsilatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 55 oranında artarak 1 trilyon 602 milyar 312 milyon TL oldu.