Rus Şair ve Yazar Aleksander Sergeyeviç Puşkin’in, “Erzurum Yolculuğu” adlı eserindeki gravürler arasında, Erzurum’un Hasankale ilçesi de bulunuyor. Puşkin’in “Erzurum Yolculuğu” adlı eserinde, ilçeye ait ilginç bir gravüre yer veriliyor.
Kime ait olduğu belli olmayan gravürde, Hasankale Çayı’nın oldukça geniş bir yatağa sahip olduğu anlaşılırken, o dönemin yapı şekillerine dair ipuçları da veriliyor. Tablolaştırılan gravürde, hakim akarsunun Hasankale Çayı olduğu görülürken, sol tarafta ise, tahrip edildiği izlenimini veren köprü kalıntıları göze çarpıyor. Akarsuyun ortasında kalan köprü ayaklarının tamamen harabe vaziyette olduklarının görüldüğü gravürde, Hasankale kaplıcalarının ilginç yapı şekilleri de dikkat çekiyor. Bacalı binaların hemen hepsinde çatıların olduğunun anlaşıldığı tabloda, çatıların ise beş sıra üstlükle kapatıldığı görülüyor. Binaların arkasındaki ağaçlık alanların kaleye hakim olduğu görülürken, tabloda ayrıca, yerleşim merkezindeki Kale de, apaçık izlenebiliyor. İki sıra halinde, tabloya göre sağ ve sol istikamette uzanan dağlar dikkat çekerken; çizimde, Hasan Dağı da görülüyor.
Puşkin, “Erzurum Yolculuğu” adlı eserinde, Rus ordusundan bir kısım askerin Hasankale’de konakladığını bildirirken, askeri hareket emrinin burada beklendiği bilgisini veriyor.