Hani tarım kenti idik?...

Erzurum Tarım Master Planı’nda, 2000 yılı nüfus sayımı sonuçları baz alınarak yer alan bilgilere göre, tarım, hayvancılık ve hizmet sektörünün yoğunluk gösterdiği Erzurum’da, nüfusun yarısından fazlası tarım ve hayvancılıktan geçimini sağlıyor. Hizmet sektörünün ekonomiye olan katkısının yüzde 30.1’i teşkil ettiği ilde, inşaat sektörü ile sanayi sektörü arasında ise sadece 1 puan fark bulunuyor. İnşaat sektörü Erzurum’da lokomotif bir iş sahası olarak değerlendirirken, bu sektörde kullanılan işgücünün ekonomiye olan katkısı, sezonun kısa olması nedeniyle cılız kalıyor.

Master Planı’nda kaydedilen bilgilere göre, toplum nüfus içerisindeki 200 bin 375 kişi tarım, hayvancılık ve bağlı iş kollarında faaliyet gösteriyor. Pay içerisindeki yüzdesi 62.3 olan tarım ve hayvancılık sektörünü, yüzde 30.1’le hizmet sektörü izlerken, söz konusu sahada 96 bin 918 kişi çalışıyor. İnşaat sektörü, 12 bin 139 kişiyle nüfusun sektörlere göre dağılımında üçüncü olurken, sanayi sektörü ise, Erzurum’da yüzde 3.7’ler civarında seyrediyor.

Üretim ve imalat açısından geniş bir hacme sahip olmayan Erzurum, sanayi-yoğun bir şehir olma statüsüne kavuşamazken, lokomotif iş sahası olarak nitelendirilen inşaat sektörü ise, sezon kısalığı nedeniyle kent ekonomisine yeteri kadar yön veremiyor. Erzurum’da, tarım ve hayvancılık sektöründen sonra istihdamda başı çeken hizmet sektörü, yoğun olarak kamu kaynaklarından beslenirken, özel sektörün sağladığı istihdam ise, ‘yok denecek kadar az’ şeklinde değerlendiriliyor.

Erzurum Tarım Master Planı’nda, tarım ve hayvancılık sektörlerinde istihdam edilen nüfusun önemli bir bölümünün; ‘ücretsiz aile işçisi’ olduğuna dikkat çekiliyor. Söz konusu sektörlerde çalışan işgücü, kadın ağırlıklı olarak kendisini gösterirken, erkek işgücü ise, bu sektörlerin dışında istihdam edilme yolları arıyor.

Erzurum’un, tarım ve hayvancılık şehri olduğuna vurgunun yapıldığı Master Planı’nda, iç göç hareketinin de, yine kırsaldan kente doğru gerçekleştiğine işaret ediliyor. Üreticinin köyden kente göç etmesinin, tarım ve hayvancılık sektörlerinin içinde bulunduğu darboğazı gösterdiğine, uzmanlarca da dikkat çekilirken, göç eden her bir ferdin, aynı zamanda vasıfsız işgücünün artmasına da katıkta bulunduğu ifade ediliyor.