14 ilin yer aldığı Doğu Anadolu Bölgesi nüfusu 2020 yılına göre 23 bin 506 kişi azalarak, binde 3,87’lik düşüşle 6 milyon 61 bin 837’den 6 milyon 38 bin 331’e geriledi. Erzurum’un bölge toplamındaki nüfus payı yüzde 12,53 olarak kaydedildi.
ERZURUM’UN BÖLGE NÜFUS PAYI
Erzurum’un Doğu Anadolu Bölgesi toplamında nüfus payı yüzde 12.53 oldu. İlin bölge nüfus payı 2012 yılında yüzde 13.1, 2013 yılında yüzde 12.98, 2014 yılında yüzde 12.8, 2015’de yüzde 12.8, 2016 yılında 12.83, 2017 yılında yüzde 12.75, 2018 yılında yüzde 12.50, 2019 yılında yüzde 12.60, 2020 yılında yüzde 12.5 olmuştu. Erzurum nüfus sayısı bakımından bölge illeri sıralamasında Van ve Malatya’nın ardından üçüncü sırada yer aldı.
ERZURUM’UN 2007-2021 ARALIĞINDA BÖLGE PAYI
Erzurum’un Doğu Anadolu Bölgesi nüfus toplamındaki payı 2007 yılında yüzde 13.78, 2008 yılında yüzde 13.49, 2009 yılında yüzde 13.43, 2010 yılında yüzde 13.31, 2011 yılında yüzde 13.3, 2012 yılında yüzde 13.1, 2013 yılında yüzde 12.9, 2014 yılında yüzde 12.87, 2015 yılında 12,83, 2016 yılında yüzde 12.8, 2017 yılında yüzde 12.75, 2018 yılında yüzde 12.50, 2019 yılında yüzde 12.60, 2020’de yüzde 12.50, 2021 yılında yüzde 12.53 olarak bildirildi.
BÖLGE NÜFUSU 2020’DE 23 BİN 506 KİŞİ AZALDI
2021 yılı kaydında Doğu Anadolu Bölgesinde nüfus düşüşü görüldü. 14 ilin yer aldığı Doğu Anadolu Bölgesi nüfusu 2014 yılına göre 2015’te 13 bin 996 kişi artarak, binde 2,36’lık artışla 5 milyon 927 bin 630’dan 5 milyon 941 bin 626’ya, 2016’da 2 bin 836 kişi azalarak 5 milyon 941 bin 626’dan 5 milyon 938 bin 790’a gerilerken, 2017 yılında 23 bin 876 kişi artarak 5 milyon 938 bin 790’dan 5 milyon 962 bin 666’ya, 2018 yılında da 6 milyon 43 bin 83’ten 6 milyon 58 bin 499’e yükseldi. 2019 yılında 6 milyon 58 bin 499’dan 6 milyon 45 bin 586’ya indi. Bölge nüfusu 2020’de ise 15 bin 251 kişi artarak 6 milyon 61 bin 837’ye yükselmişti.
DOĞU ANADOLU BÖLGESİ ÜLKE NÜFUS PAYI
Doğu Anadolu’nun ülke nüfus payı ise yüzde 7.24’ten yüzde 7.13’e indi. Bölgenin 2007 yılında 5 milyon 694 bin 582 olan nüfusu, 2008 yılında 5 milyon 744 bin 243’e, 2009 yılında 5 milyon 761 bin 752’ye, 2010 yılında 5 milyon 775 bin 225’e, 2011 yılında 5 milyon 863 bin 508’e, 2012 yılında 5 milyon 906 bin 680’e yükseldi. 2013 yılında ise 5 milyon 906 bin 564’e indi. Bölge nüfusu 2014’te 5 milyon 927 bin 630, 2015’de de 5 milyon 941 bin 626, 2016 yılında 5 milyon 938 bin 790, 2017’de 6 milyon 43 bin 83, 2018 yılında 6 milyon 58 bin 499, 2019 yılında 6 milyon 45 bin 586, 2020’de 6 milyon 61 bin 837, 2021 yılında ise 6 milyon 38 bin 331 oldu.
BÖLGE İLLERİ NÜFUS DEĞİŞİM HIZLARI
2021 ADNKS’ye göre, Doğu Anadolu Bölgesinde 7 ilin nüfusu artarken, 7 ilin nüfusunda düşüş kaydedildi. Bölge illeri içinde nüfus artış hızının en yüksek olduğu il binde 12,4’lük artışla Erzincan, en yüksek düşüşün görüldüğü il ise binde 20,4’lük azalışla Ağrı oldu. Nüfus artış hızı binde olarak Iğdır’da 9.1, Bingöl’de 4.8, Bitlis’te 3.6, Malatya’da 3.1, Tunceli’de 2.4, Elazığ’da 2.2 olarak kaydedildi.
Nüfusu azalan illerdeki düşüş oranı ise binde olarak Erzurum’da 1.8, Van’da 7.3, Hakkari’de 8.2, Ardahan’da 12.9, Kars7ta 13.6, Muş’ta 14.5, Ağrı’da 20.4 olarak kaydedildi.
BÖLGE İLLERİ NÜFUSU
2021 ADNKS sonuçlarına göre bölge illeri nüfusu Van 1 milyon 141 bin 15, Malatya 808 bin 692, Erzurum 756 bin 893, Elazığ 588 bin 88, Ağrı 524 bin 644, Muş 405 bin 228, Bitlis 352 bin 277, Kars 281 bin 77, Hakkari 278 bin 218, Bingöl 283 bin 112, Erzincan 237 bin 351, Iğdır 203 bin 159, Ardahan 94 bin 932, Tunceli 83 bin 645 olarak açıklandı.
TÜRKİYE NÜFUSU 84 MİLYON 680 BİN 273 KİŞİ OLDU
Türkiye'de ikamet eden nüfus, 31 Aralık 2021 tarihi itibarıyla bir önceki yıla göre 1 milyon 65 bin 911 kişi artarak 84 milyon 680 bin 273 kişiye ulaştı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2021 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları’nı açıkladı. Buna göre, Türkiye'de ikamet eden nüfus, 31 Aralık 2021 tarihi itibarıyla bir önceki yıla göre 1 milyon 65 bin 911 kişi artarak 84 milyon 680 bin 273 kişiye ulaştı. Erkek nüfus 42 milyon 428 bin 101 kişi olurken, kadın nüfus 42 milyon 252 bin 172 kişi oldu. Diğer bir ifadeyle toplam nüfusun yüzde 50,1'ini erkekler, yüzde 49,9'unu ise kadınlar oluşturdu.
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, ülkemizde ikamet eden yabancı nüfus(1) bir önceki yıla göre 458 bin 626 kişi artarak 1 milyon 792 bin 36 kişi oldu. Bu nüfusun yüzde 49,7'sini erkekler, yüzde 50,3'ünü kadınlar oluşturdu.
Nüfus artış hızı binde 12,7 oldu
Yıllık nüfus artış hızı 2020 yılında binde 5,5 iken, 2021 yılında binde 12,7 oldu.
İl ve ilçe merkezlerinde yaşayanların oranı yüzde 93,2 oldu
Türkiye'de 2020 yılında yüzde 93 olan il ve ilçe merkezlerinde yaşayanların oranı, 2021 yılında yüzde 93,2 oldu. Diğer yandan belde ve köylerde yaşayanların oranı yüzde 7'den yüzde 6,8'e düştü.
İstanbul'un nüfusu 15 milyon 840 bin 900 kişi oldu
İstanbul'un nüfusu, bir önceki yıla göre 378 bin 448 kişi artarak 15 milyon 840 bin 900 kişi oldu. Türkiye nüfusunun yüzde 18,71'inin ikamet ettiği İstanbul'u, 5 milyon 747 bin 325 kişi ile Ankara, 4 milyon 425 bin 789 kişi ile İzmir, 3 milyon 147 bin 818 kişi ile Bursa ve 2 milyon 619 bin 832 kişi ile Antalya izledi.
Nüfusu en az olan il 83 bin 645 kişi ile Tunceli oldu
Tunceli, 83 bin 645 kişi ile en az nüfusa sahip olan il oldu. Tunceli'yi, 85 bin 42 kişi ile Bayburt, 94 bin 932 kişi ile Ardahan, 145 bin 826 kişi ile Kilis ve 150 bin 119 kişi ile Gümüşhane takip etti.
Nüfus piramidindeki yapısal değişim devam etti
Nüfus piramitleri, nüfusun yaş ve cinsiyet yapısında meydana gelen değişimi gösteren grafikler olarak tanımlanmaktadır. Türkiye'nin 2007 ve 2021 yılı nüfus piramitleri karşılaştırıldığında, doğurganlık ve ölümlülük hızlarındaki azalmaya bağlı olarak, yaşlı nüfusun arttığı ve ortanca yaşın yükseldiği görülmektedir.
Türkiye nüfusunun ortanca yaşı 33,1'e yükseldi
Ortanca yaş, yeni doğan bebekten en yaşlıya kadar nüfusu oluşturan kişilerin yaşları küçükten büyüğe doğru sıralandığında ortada kalan kişinin yaşıdır. Ortanca yaş aynı zamanda nüfusun yaş yapısının yorumlanmasında kullanılan önemli göstergelerden biridir.
Türkiye'de 2020 yılında 32,7 olan ortanca yaş, 2021 yılında 33,1'e yükseldi. Cinsiyete göre incelendiğinde, ortanca yaşın erkeklerde 32,1'den 32,4'e, kadınlarda ise 33,4'ten 33,8'e yükseldiği görüldü.
Ortanca yaşı en yüksek olan il Sinop, en düşük olan il Şanlıurfa oldu
Ortanca yaşın illere göre dağılımına bakıldığında, Sinop'un 41,8 ile en yüksek ortanca yaş değerine sahip olduğu görüldü. Sinop'u, 41,2 ile Kastamonu, 41 ile Balıkesir ve Giresun izledi. Diğer yandan 20,6 ile Şanlıurfa en düşük ortanca yaşa sahip il oldu. Şanlıurfa'yı, 21,6 ile Şırnak ve 22,7 ile Siirt takip etti.
Kadınlarda ve erkeklerde en yüksek ortanca yaşa sahip il Sinop oldu
Ortanca yaşın illere ve cinsiyete göre dağılımı incelendiğinde, erkeklerde 40,7 ile Sinop en yüksek ortanca yaşa sahip olan il olurken, 20,1 ile Şanlıurfa en düşük ortanca yaşa sahip olan il oldu. Kadınlarda 42,9 ile Sinop yine en yüksek ortanca yaş değerine sahip olan il olurken, Şanlıurfa 21,1 ile en düşük ortanca yaş değerine sahip olan il oldu.
Çalışma çağındaki nüfusun oranı yüzde 67,9 oldu
Çalışma çağı olarak tanımlanan 15-64 yaş grubundaki nüfusun oranı, 2007 yılında yüzde 66,5 iken 2021 yılında yüzde 67,9 oldu. Diğer yandan çocuk yaş grubu olarak tanımlanan 0-14 yaş grubundaki nüfusun oranı yüzde 26,4'ten yüzde 22,4'e gerilerken, 65 ve daha yukarı yaştaki nüfusun oranı ise yüzde 7,1'den yüzde 9,7'ye yükseldi.
Toplam yaş bağımlılık oranı azaldı
Çalışma çağındaki birey başına düşen çocuk ve yaşlı birey sayısını gösteren toplam yaş bağımlılık oranı, 2020 yılında yüzde 47,7 iken 2021 yılında yüzde 47,4'e düştü.
Ekonomik olarak aktif olan birey başına düşen çocuk sayısını ifade eden çocuk bağımlılık oranı, yüzde 33,7'den, yüzde 33'e gerilerken, çalışan birey başına düşen yaşlı birey sayısını ölçen yaşlı bağımlılık oranı ise yüzde 14,1'den yüzde 14,3'e yükseldi. Diğer bir ifadeyle, Türkiye'de 2021 yılında, çalışma çağındaki her 100 kişi, 33 çocuğa ve 14,3 yaşlıya bakmaktadır.
Türkiye'de kilometrekareye 110 kişi düşerken İstanbul'da 3 bin 49 kişi düştü
Nüfus yoğunluğu olarak tanımlanan "bir kilometrekareye düşen kişi sayısı", Türkiye genelinde 2020 yılına göre 1 kişi artarak 110 kişiye yükseldi. İstanbul, kilometrekareye düşen 3 bin 49 kişi ile nüfus yoğunluğu en yüksek olan ilimiz oldu. İstanbul'dan sonra 563 kişi ile Kocaeli ve 368 kişi ile İzmir nüfus yoğunluğu en yüksek olan iller oldu.
Diğer yandan nüfus yoğunluğu en az olan il ise bir önceki yılda olduğu gibi, kilometrekareye düşen 11 kişi ile Tunceli oldu. Tunceli'yi, 20 kişi ile Ardahan ve Erzincan illeri izledi.
Yüz ölçümü büyüklüğünde ilk sırada yer alan Konya'nın nüfus yoğunluğu 59, en küçük yüz ölçümüne sahip Yalova'nın nüfus yoğunluğu ise 344 olarak gerçekleşti.
GÜNEYDOĞU ANADOLU
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2020 yılında 1 milyon 783 bin 431 kişi olan Diyarbakır nüfusunun, yüzde 4,5'lik artış hızıyla 7 bin 942 kişi arttığını, Diyarbakır’ın merkezde 4 toplamda 17 ilçesinin 2021 yılı nüfus sayısı açıklandı. Buna göre merkez Kayapınar ilçesi 27,0 artış ile en fazla nüfusa sahip olurken, Çüngüş ilçesi ise en az nüfusa sahip ilçe oldu. Lice ilçesi ise eksi 28,9 ile nüfus sayısında azalış yaşadı.
TÜİK, 2020 yılında 1 milyon 783 bin 431 kişi olan Diyarbakır nüfusunun, yüzde 4,5'lik artış hızıyla 7 bin 942 kişi arttığını açıkladı. TÜİK verilerine göre, 904 bin 188 kişisi erkek ve 887 bin 185'i kadından oluşan Diyarbakır nüfusu 1 milyon 791 bin 373 kişi oldu. Diyarbakır’ın merkezde 4 toplamda 17 ilçesinin 2021 yılı nüfus sayıda açıklandı. Buna göre merkez Kayapınar ilçesi 27,0 artış ile en fazla nüfusa sahip olurken, Çüngüş ilçesi ise en az nüfusa sahip ilçe oldu. Lice ilçesi ise eksi 28,9 ile nüfus sayısında azalış yaşadı.
Aralarında merkez ilçelerin de olduğu 17 ilçenin nüfus dağılımı ise şöyle, “Kayapınar 411 bin 865 kişi ile 27,0 artış, Bağlar 400 bin 19 kişi ile 1,3 artış, Yenişehir 217 bin 12 kişi ile 10,1 artış, Bismil 118 bin 592 kişi ile -0,1 azalış, Ergani 135 bin 514 kişi ile 7,5 artış, Sur 100 bin 322 kişi ile -17,7 azalış, Silvan 86 bin 745 kişi ile -10,3 azalış, Çınar 77 bin 112 kişi ile 4,1 artış, Çermik 50 bin 390 kişi ile -13,2 azalış, Dicle 36 bin 711 kişi ile -22,2 azalış, Kulp 34 bin 644 kişi ile -22,2 azalış, Hani, 32 bin 658 kişi ile -11,9 azalış, Lice 24 bin 313 kişi ile -28,9 azalış, Eğil 22 bin 165 kişi ile -9,7 azalış, Hazro 16 bin 541 kişi ile -14,3 azalış, Kocaköy 15 bin 750 kişi ile -14,1 azalış ve Çüngüş 11 bin 20 kişi ile -24,5 azalış”
Yabancı uyruklu insan sayısında artış
Öte yandan TÜİK, Diyarbakır'da yaşayan yabancı insan sayısında da artış olduğunu belirterek, 2020 yılında 568’si erkek, 607 kadın olmak üzere bin 175 olan Diyarbakır’da yaşayan yabancı sayısının; 2021 yılında 798’i erkek, 859’u kadın olmak üzere toplamda bin 657’ye yükseldiğini açıkladı.
AKDENİZ BÖLGESİ
Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan verilere göre Antalya’nın 2000 yılından bu yana yüzde 83 ile Türkiye’de oransal olarak en fazla nüfus artışı yaşanan 3. il oldu. Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) ve Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV) Başkanı Davut Çetin, ülkeye gelen her 10 yabancıdan birinin Antalya’da olduğunu belirterek “Ülkemizdeki misafir göçmenler hariç, yerleşik yabancı nüfus sayısı 1 milyon 333 bin, Antalya yabancı nüfusu ise 137 bin olarak saptanmıştır. Başka bir ifade ile Türkiye’de yerleşik her 10 yabancıdan birisi Antalya nüfusuna kayıtlıdır" dedi.
“EN HIZLI BÜYÜYEN İL”
Antalya’nın nüfusu en çok artan 3. İl olduğunu hatırlatan ATSO Başkanı Davut Çetin, “TUİK 2021 ADNKS sonuçlarına göre 2021 yılı Türkiye nüfusu 84 milyon 680 bin, Antalya nüfusu 2 milyon 691 bin, Burdur nüfusu 273 bin, Isparta nüfusu 445 bin olarak tespit edilmiştir. Buna göre Antalya, son 21 yıl ve son 10 yılda nüfusu en fazla artan üçüncü ildir. İlk iki il Iğdır ve Tekirdağ’dır. 21 yıllık dönemde yani 2000 yılından bu yana Türkiye nüfusu yüzde 31, Antalya nüfusu yüzde 83 artış göstermiştir. Batı Akdeniz’in diğer illeri olan Burdur’un nüfusu 21 yılda yüzde 4,7, Isparta’nın nüfusu yüzde 4,3 artmıştır. Antalya Türkiye ortalamasının iki katına yakın bir nüfus artışıyla büyük iller arasında en hızlı büyüyen il olmaya devam etmektedir” dedi.
“TÜRKİYE’DEKİ HER 10 YABANCIDAN BİRİSİ ANTALYA’DA”
Ülkeye gelen her 10 yabancıdan birinin Antalya’da olduğunu söyleyen Başkan Çetin, “Ülkemizdeki misafir göçmenler hariç, yerleşik yabancı nüfus sayısı 1 milyon 333 bin, Antalya yabancı nüfusu ise 137 bin olarak saptanmıştır. Başka bir ifade ile Türkiye’de yerleşik her 10 yabancıdan birisi Antalya nüfusuna kayıtlıdır. Buna göre yabancı nüfus sayısında Antalya İstanbul ve Ankara’dan sonra üçüncü, yabancı nüfus yoğunluğunda ise Yalova, Kırşehir, Karabük’ten sonra dördüncü sırada görülmektedir” dedi.
İÇ ANADOLU BÖLGESİ
TÜİK verilerine göre Sivas’ın nüfusu önceki yıla oranla 868 kişi azaldı. Sivas’ta ki yabancı nüfus ile 1100 kişi arttı.
TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt sistemine göre illerdeki nüfus rakamlarını açıkladı. TÜİK Verilerine göre ikamet edilen iller sıralamasına göre 2021 yılında Sivas’ın nüfusu 2020 yılına oranla 868 kişi azalarak 628 bin 927 oldu. 2018 yılında 641 bin 170 olan Sivas’ın nüfusu dört yılda 12 bin 243 kişi azalmış oldu.
YABANCI NÜFUSU TOKATLILARI GEÇTİ
TÜİK verilerine göre Sivas’ta 6 bin 991 kişi ile en çok Tokat nüfusuna kayıtlı kişi yaşarken Sivas’ta diğer illerle kıyaslandığın en az nüfusa sahip il ise 86 kişi ile Hataylılar oldu. Sivas’ta yaşayan yabancı uyruklu kişi sayısı ile 6 bin 94’ten 7 bin 194’e yükseldi. Sivas’ta yaşayan yabancı uyruklu kişi sayısı Sivas’ta yaşayan Tokatlı sayısını geçmiş oldu.
15 İLÇENİN NÜFUSU DÜŞTÜ
TÜİK verilerine göre Sivas’ın ilçelerinden Akıncılar’ın nüfusu 5 bin 67’den 4 bin 957’ye, Altınyayla’nın nüfusu 8 bin 989’dan 8 bin 739’a, Divriği’nin nüfusu 16 bin 195’ten 16 bin 177’ye, Doğanşar’ın nüfusu 2 bin 780’den 2 bin 686’ya, Gemerek’in nüfusu 22 bin 342’den 21 bin 810’a, Gölova’nın nüfusu 3 bin 478’den 3 bin 168’e, Gürün’ün nüfusu 18 bin 700’den 18 bin 286’ye, Hafik’in nüfusu 9 bin 359’dan 9 bin 155’e, İmranlı’nın nüfusu 7 bin 412’den 7 bin 352’ye, Kangal’ın nüfusu 20 bin 760’dan 20 bin 137’ye, Koyulhisar’ın nüfusu 12 bin 637’den 12 bin 497’ye, Şarkışla’nın nüfusu 38 bin 314’ten 37 bin 708’e, Ulaş’ın nüfusu 8 bin 443’ten 8 bin 5’e, Yıldızeli’nin nüfusu 31 bin 748’den 30 bin 313’e, Zara’nın nüfusu ise 21 bin 753’ten 21 bin 648’e geriledi.
KARADENİZ BÖLGESİ
Geçtiğimiz yıl nüfusu en fazla düşen bu yıl da nüfusu en fazla artan şehir olan Gümüşhane’de vatandaşlar bu durumun şaşkınlığını yaşıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı 2021 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verilerinde bir önceki yıla göre nüfusu binde 57,7 artan Gümüşhane nüfus artış hızında Türkiye birincisi oldu. Geçtiğimiz yıl aynı verilerde yaşanan yüzde 149,3’lük düşüşle Gümüşhane Türkiye’de en fazla düşüşün yaşandığı şehir olmuştu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi verilerine göre Gümüşhane'nin 2021 yılı nüfusu bir önceki yıla göre yüzde 6 oranında artarak 150 bin 119 oldu. 2020 yılı nüfusu 141 bin 702 olan Gümüşhane'nin 2021 yılındaki nüfus artışı binde 57,7 olurken, nüfusunun 75 bin 481’i erkek, 74 bin 638’i kadınlardan oluştu. 8 bin 417 kişi artışla yıllık nüfus artış hızında ilk sırayı alan fakat Türkiye’de nüfusu en az 5.şehir olan Gümüşhane’de vatandaşlar bu durumun şaşkınlığını yaşıyor.
“ÇARŞIDA 4 BİN KİŞİ YOK”
Nüfus artışının kent yaşamına yansımadığını söyleyen Cengiz Günday, “Caddelerde nüfus artışının etkisini görmüyorum. Gümüşhane için 40 bin nüfus diyorlar ama çarşıda 4 bin kişi yok. Geçmişten beri nakiller devam ediyor. Yazın burada, kışın başka şehirlerde yaşayanlar oluyor. Öğrenci de eskisi gibi yok, şu anda Gümüşhane’de herhangi bir hareket yok” dedi.
Yaşar Koç ise “Ben inanmıyorum. Gümüşhane’nin dışarıda yaşayan sayısı 350 binmiş ben ona da inanmıyorum. Bir kere 300 bin İstanbul’da var. Eğer nüfus arttıysa bu şehrin caddeleri neden boş, caddeler neden ıssız? Seçim zamanı getiriliyor sonra gidiyor insanlar” diye konuştu.
“NÜFUS ARTIŞININ ZARARI OLMAZ, GETİRİSİ VARDIR”
Nüfus artışının şehre getirisi olduğunu söyleyen İl Genel Meclisi üyesi Mahmut Zengin de “Gümüşhane’de üniversitemiz geçen senelerde koronavirüs nedeniyle kapalıydı. Kapalı olması nedeniyle öğrenci yoktu. Bu artışın yüzde 80’i öğrenci ve gurbetçilerin salgından dolayı buraya dönmesiyle oldu. Bu da nüfus artışına yansıdı. Nüfus artışının zararı olmaz, getirisi vardır. Köye gelen üretim yapacak, şehre gelen esnaftan alışveriş yapacak. Caddelerde nüfus artışının etkisi görülebiliyor” ifadelerini kullandı.