Erzurum’dan bu yılın Eylül ayında 14, Ocak - Eylül ayları kapsamında ise 43 ülkeye ihracat gerçekleştirildi. İlden dönemsel kayıtta 14 ülkeyle yapılan ihracatta artış, 11 ülkeyle yapılan ihracatta düşüş görüldü.
EN YÜKSEK DEĞERDE İHRACAT YAPILAN ÜLKELER
Erzurum’dan Eylül ayında en yüksek değerde ihracat yapılan ülkeler Gana, Gürcistan, Moldova, Azerbaycan ve Romanya olarak kaydedildi. Bu yılın Ocak – Eylül ayları ölçeğinde ise en yüksek değerde ihracatın yapıldığı ülkeler Gürcistan, Azerbaycan, Romanya, Irak ve Moldova olarak değerlendirildi
İLK 5 ÜLKENİN PAYI
DOSİAD tarafından yapılan değerlendirmede, 9 aylık kapsamda en fazla değerde ihracatın gerçekleştirildiği 5 ülkenin il toplam ihracat değerindeki payı; Gürcistan yüzde 23,69, Azerbaycan yüzde 17,21, Romanya yüzde 15,80, Irak yüzde 13,79 ve Moldova yüzde 7,51 olarak kaydedildi.
14 ÜLKEYLE YAPILAN İHRACATTA ARTIŞ
Ocak – Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre, Suriye, Nijer, Özbekistan, BAE, AHL Serbest Bölgesi, Fransa, Yunanistan, ABD, Romanya, Azerbaycan, Moldova, Sırbistan, Almanya ve Irak ile yapılan ihracat değeri artış kaydetti.
ARTIŞ ORANLARI
DOSİAD analizlerine göre İhracat değerindeki artış oranları Suriye yüzde 1732, Nijer yüzde 1175, Özbekistan yüzde 1169, BAE yüzde 869,8, AHL Serbest Bölgesi yüzde 275,5, Fransa yüzde 86,2, Yunanistan yüzde 74.6, ABD yüzde 55.8, Romanya yüzde 46.4, Azerbaycan yüzde 42.4, Moldova yüzde 40.4, Sırbistan yüzde 27.6, Almanya yüzde 22.5 ve Irak yüzde 1.6 oldu.
İHRACAT DEĞERİ DÜŞEN ÜLKELER
Ocak – Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre Katar, Avusturya, Bulgaristan, Kırgızistan, Birleşik Krallık, Rusya, KKTC, İsrail, Kuveyt, Somali ve Gürcistan ile yapılan ihracatta düşüş görüldü.
En fazla tutarda ihracat değeri düşüşü yüzde 99.4 ile Katar, yüzde 99.0 ile Avusturya’ya yapılan ihracatta tespit edildi.
43 BÖLGEYE İHRACAT
Erzurum’dan bu yılın 9 aylık döneminde, ABD, AHL Serbest Bölgesi, Almanya, Avusturya, Azerbaycan, BAE, Bahreyn, Belarus, Birleşik Krallık, Bulgaristan, Ekvator Ginesi, Fransa, Gana, Gürcistan, Hindistan, Irak, İran, İspanya, İsrail, Katar, Kazakistan, Kırgızistan, Kongo, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Kotdivuar, Kuveyt, Kuzey Kıbrıs Türk Cum., Liberya, Mauritius, Moldova, Moritanya, Nijer, Özbekistan, Romanya, Rusya Federasyonu, Sırbistan, Sierra Leone, Somali, Suriye, Suudi Arabistan, Tanzanya, Türkmenistan, Yunanistan ile ihracat gerçekleştirildi.
EYLÜL AYI İHRACAT VERİLERİ
Erzurum’dan Eylül ayında 14 ülkeye ihracat yapıldı. Dönemde kaydedilen ihracat değerleri Gana 439,95, Gürcistan 418,59, Moldova 367,50, Azerbaycan 228,77, Romanya 142,96, Irak 103,03, BAE 87,01, Özbekistan 64,21, Fransa 35,23, Kongo Demokratik Cumhuriyeti 27,32, Almanya 13,28, İspanya 11,82, Kuveyt 6,25, Somali 5,63bin dolar olarak gerçekleşti.
9 AYDA 43 ÜLKEYE İHRACAT
Ocak –Eylül döneminde Gürcistan’a 4.4 Milyon, Azerbaycan’a 3.2 milyon, Romanya’ya 2.9 milyon, Irak’a 2.6 milyon, Moldova’ya 1.4 milyon dolar değerinde ihracat yapıldı. 9 ayda diğer ülkelere yapılan ihracat değerleri, Özbekistan 761,48, Gana 510,60, Sierra Leone 505,40, Fransa 342,53, Almanya 295,97, Somali 216,16, BAE 170,93, Ekvator Ginesi 151,99, Ahl Serbest Bölgesi 145,39, Nijer 135,59, Bulgaristan 97,09, , Kotdivuar 85,90, Suudi Arabistan 77,36, Moritanya 70,08, Suriye 67,62, Kongo 62,24, Tanzanya 58,16, Bahreyn 45,45, Rusya Federasyonu 43,57, KKTC 39,91, Kongo Demokratik Cumhuriyeti 27,32, Kırgızistan 26,69, İspanya 25,74, Hindistan 25,25, Kuveyt 23,68, Kazakistan 22,40, Türkmenistan 22,29, İsrail 17,10, Birleşik Krallık 14,88, Liberya 11,93, Sırbistan 10,51, ABD 9,93, Belarus 8,69, Yunanistan 8,13, Avusturya 4,41, İran 4,12, Mauritius 3,54, Katar 3,54 olarak belirlendi
TÜRKİYE'NİN EYLÜL AYI İHRACATI 22,7 MİLYAR DOLAR OLDU
En çok ihracat yapan sektörler sıralamasında kimyevi maddeler 2 milyar 846 milyon dolarla ilk sırada yer aldı. Kimyevi maddeleri 2 milyar 822 milyon dolarla otomotiv, 1,7 milyar dolarla hazır giyim ve konfeksiyon izledi. Eylül'de ortalama kilogram birim ihracat değeri ise 1,42 dolar düzeyinde gerçekleşti.
TİM Başkanı Mustafa Gültepe: "Hem ihracatımızı artırmak hem de dönemsel dalgalanmaların olumsuz etkilerini azaltmak için alternatif pazarlar bulmamız gerekiyor. Pazar çeşitliliğimizi artırma hedefiyle bu yıl ticaret heyetlerine özel bir önem veriyoruz. Ticaret Bakanlığımızın koordinasyonunda ihracatçı birliklerimizle birlikte 9 ayda 62 ülkeye 118 ticaret heyeti düzenlendik".
Türkiye'nin Eylül ayı ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,3 artışla 22,7 milyar dolar oldu. Ocak-Eylül dönemindeki 9 aylık ihracat ise 187,5 milyar dolara ulaştı.
Eylül ayı ihracat verileri Ticaret Bakanı Ömer Bolat'ın da katıldığı basın toplantısıyla Bursa'da Uludağ İhracatçı Birlikleri'nde açıklandı. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, eylül ayları özelinde bakıldığında geçen ay en yüksek ihracat hacmine ulaştıklarını bildirdi. Gültepe, şöyle devam etti:
GENEL TİCARET SİSTEMİ
“Genel Ticaret Sistemi (GTS) kayıtlarına göre Eylül'ü 22,7 milyar dolar ihracatla tamamladık. Geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0,3 artıdayız. İlk yarıda bir önceki yılın aynı dönemine göre bir ay artı, bir ay eksi seyreden ihracatımızdaki kısır döngüyü Temmuz'dan itibaren kırmış bulunuyoruz. Temmuz'dan bu yana önceki yılın aynı aylarına göre daha yüksek ihracat rakamlarına ulaşıyoruz. Ocak-Eylül dönemine baktığımızda 187,5 milyar dolarla geçen yılla hemen hemen aynı düzeydeyiz. Son 12 aylık ihracatta ise 253,5 milyar dolardayız. Eylül'de ihracatımıza en yüksek katkıyı 2 milyar 846 milyon dolarla kimya sektörümüz verdi. İlk beşteki diğer sektörlerimiz 2 milyar 822 milyon dolarla otomotiv, 1,7 milyar dolarla hazır giyim, 1,4 milyar dolarla elektronik ve 1 milyar 379 milyon dolarla çelik şeklinde sıralandı. Geçen ay 31 ilimiz ihracatını artırırken en çok ihracat yapan ilk beş ilimiz İstanbul, Kocaeli, Bursa, İzmir ve Ankara oldu. Konya ve Amasya en yüksek aylık ihracat rakamlarına ulaştı. Eylül'de bin 484 firmamız ilk kez ihracat gerçekleştirdi. Ortalama birim ihracat değerimiz ise 1,42 dolar düzeyinde gerçekleşti. Euro/dolar paritesindeki artış Nisan'dan bu yana, ihracatımıza pozitif yansıyor. Geçen ay parite farkı ihracatımıza 700 milyon dolar katkı verdi. 6 aylık katkı ise 3 milyar dolara yaklaştı. Eylül'de en fazla ihracat yaptığımız ülkeler Almanya, ABD, Irak, İtalya ve Birleşik Krallık şeklinde sıralandı. Polonya ve Özbekistan'ın da aralarında bulunduğı 7 ülkeye aylık ihracat rekoru kırdık.”
AVRUPA'DAKİ DURGUNLUK İHRACATI OLUMSUZ ETKİLİYOR
Mustafa Gültepe, Türkiye'nin ana ihracat pazarı konumundaki Avrupa'da son bir yıldır talebin yavaş seyrettiğini hatırlattı. Euro bölgesinde imalat PMI verisinin Ağustos'ta 0,8 puan artmasına rağmen hâlâ eşik değerin altında bulunduğunu ifade eden Gültepe, sözlerini şöyle sürdürdü: “Avrupa'daki 29 ülkenin bu yılki dış ticaretine baktığımızda 25'inin çelik, 21'nin demir ve demir dışı metaller, 19'unun tekstil, 19'unu kimyevi maddeler, 16'sını hazır giyim ithalatında ciddi düşüş görüyoruz. ABD'nin çelik ithalatı yüzde 15, Almanya'nın demir ithalatı yüzde 19, İtalya'nın tekstil ithalatı yüzde 11, Fransa'nın kimyevi maddeler ithalatı yüzde 10, İngiltere'nin hazır giyim ithalatı yüzde 15 daraldı. Doğal olarak bu tablo ihracatımızı olumsuz etkiliyor. Avrupa ve ABD bizim için ana pazar olmaya devam edecek. Ama bir taraftan da hem ihracatımızı artırmak hem de dönemsel dalgalanmaların olumsuz etkilerini azaltmak için alternatif pazarlar bulmamız gerekiyor. Pazar çeşitliliğimizi artırma hedefiyle bu yıl ticaret heyetlerine özel bir önem veriyoruz. Ticaret Bakanlığımızın koordinasyonunda ihracatçı birliklerimizle birlikte 9 ayda 62 ülkeye 118 ticaret heyeti düzenlendik. Önceki gün Sayın Ticaret Bakanımızın başkanlığında, 27 ihracatçı sektörümüzün tümünden temsilcilerin de yer aldığı 115 kişilik bir heyetle Katar'daydık. Başkent Doha'da hem çok verimli iş görüşmeleri yaptık hem de Doha Expo'daki Türkiye Pavilyonu'nun açılışını gerçekleştirdik. Birkaç gün sonra yeni bir heyetle Bahreyn'e gideceğiz. Yıl sonuna kadar toplamda 170 ticaret heyetine ulaşmış olacağız. TİM ve birliklerimizin tarihinde ilk kez bu kadar yoğun heyet programı düzenleniyor. İnşallah bu çalışmaların pozitif sonuçlarını önümüzdeki aylarda hep birlikte göreceğiz.”
11 BANKA İHRACATÇI FİRMALARA 1 MİLYAR DOLARIN ÜZERİNDE KREDİ KULLANDIRDI
Mustafa Gültepe, doğru zamanda atılan doğru adımların mutlaka olumlu yansımalarının görüldüğünün altını çizdi. TİM'in kamu ve özel 11 bankayla imzaladığı protokolü hatırlatan Gültepe, “Bankalarımızın oluşturduğu kredi paketinden bir ayda 3 bin 500'den fazla firmamız yararlandı. Firmalarımız bu süre içinde 4,2 milyar lira, 788 milyon dolar ve 116 milyon Euro kredi kullandı. Böylece bir ayda kullanılan kredi hacmi 1 milyar doları geçti. Ayrıca reeskont kredilerinde günlük limitin 3 milyar liraya çıkarılmasının olumlu yansımalarını da görüyoruz. İhracatçılarımızın finansmana erişimi büyük ölçüde sorun olmaktan çıktı. Artık finansman arayışı ile zaman kaybetmek yerine daha çok üretime ve ihracata odaklanabiliyoruz” diye konuştu. Gültepe, kalan son üç ayı da en iyi şekilde değerlendirerek 2023'ü 255 milyar doların üzerinde bir ihracatla kapatacaklarına inandığını sözlerine ekledi.
‘EKONOMİNİN EN GÜÇLÜ KOZU İHRACAT’
TİM Başkanı Mustafa Gültepe yaptığı değerlendirmede şunları kaydetti;
Belirlediğimiz ihracat hedefine ulaşma noktasında finansman altyapımızı güçlendirme adımlarına devam ediyoruz. Türk Ticaret Bankası'nın satın alınmasının ardından, 11 bankamızla beraber 1 milyar dolar hacminde bir kredi protokolü imzaladık. İhracatçıların finansmana erişimini kolaylaştıracak protokol çerçevesinde firmalarımız 5 milyon dolar veya 100 milyon TL'ye kadar uygun maliyetli ihracat kredisi kullanabilecek. İhracatçılarımız, rotatif veya taksitli kredi seçeneklerinden birini tercih edebilecekler. Yeni kredi paketinin tüm ihracatçılara hayırlı olmasını diliyorum. Paketin şartlara göre genişletilmesi içini temaslarımız sürüyor. Bu görüşmelerin olumlu sonuçlanacağına ve daha çok ihracatçımızı uygun koşullu kredi ile buluşturacağımıza inanıyorum.
Çünkü, ekonomi yönetiminin, ekonomik büyüme ve istikrar için elindeki en büyük kozu ihracat diyebilirim. Zira Hazine ve Maliye Bakanımız Mehmet Şimşek'in, 11 banka ile yaptığımız protokol sonrası yaptığı açıklamada, "Kalıcı refah artışı için ihracatı önceliklendirmeye devam edeceğiz. İç talebin yavaşlayacağı bir döneme gireceğiz. Firmalarımızın üzerine düşen ise ihracatı önceliklendirmek" değerlendirmesi, ülkede çarkların yeniden hızlanarak dönmesi için ihracatın ve ihracatçının önemini gösteriyor.
Ülke ekonomisi açısından ihracatçılarımızın rekabetçiliğinin güçlendirilmesi oldukça elzem. Zira birçok sektörümüz oldukça durağan bir dönem geçiriyor. Genel ihracatımız, bir önceki yıla paralel bir seyir izlese de birçok sektörümüz maalesef düşük kapasitelerle çalışmaya devam ediyor. Dünyanın en büyük ilk 10 ihracatçısı ülkesinden biri olabilmemiz için çift haneli büyümemizi sürdürmeliyiz ve bunu tüm sektörlerde çarkların tam kapasite ile dönmesiyle başarabiliriz.
Çarkların durmaması için ihracatçı birliklerimizle dünyayı karış karış gezmeye devam ediyoruz. Düzenlediğimiz yoğun heyetler ile 2023 için öngördüğümüz 100 ticaret heyeti hedefimize adım adım yaklaşıyoruz. Ne var ki yapılan görüşmelerin siparişe dönmesi biraz da rekabetçiliğimize bağlı.
Döviz kuru, TL karşısında yükseliyor gibi görünse de hala aylık enflasyon artışının gerisinde kalması ihracatçılarımızın rekabet avantajını kaybetmesine neden oluyor. Diğer taraftan küresel pazarda lojistik maliyetlerin düşmesi, diğer üretici ülkelerin elini güçlendirirken; ülkemizde lojistik maliyetlerin dolar bazında iki kat artması, bizim ürünlerin daha pahalı olmasına neden oluyor.
Üreticilerimizin ihracatı önceliklendirmiş olması, ihracatımızı artırmak için tek başına yeterli olmuyor. Ekonomi yönetiminin de bizlerle aynı hedefi paylaşıyor olması, emeklerimizin karşılığını gelecek dönemde alacağına dair umudumuzu yüksek tutuyor.’