DAP'ın GAP kadar kıymeti yok mu?

Prof. Dr. Hayati Doğanay, “Doğu Anadolu Bölgesi’nin kurtuluşu ancak DAP ile mümkündür. Hükümetin bu projeye odaklanması gerekir.” dedi.

Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi (KKEF) Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Bölümü Coğrafya Eğitimi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hayati Doğanay, Türkiye’nin kapsamlı bölgesel kalkınma projelerinden olan ve kısaca DAP olarak adlandırılan Doğu Anadolu Projesi’nin, bölgenin tek kurtuluş kapısı olduğunu söyledi.

Hazırlıklarına 1992 yılında başlanan DAP’ın, yine aynı yıl içerisinde Hazırlık Raporu adı altında matbu hale getirildiğini hatırlatan Doğanay, projeyle ilgili olarak 1999 yılında da, Devlet Planlama Teşkilatı’nın öncülüğünde Mevcut Durum Analiz Raporu yayımlandığını kaydetti. Projenin içeriğinin, sosyal ve ekonomik açıdan geri kalmış olan Doğu Anadolu Bölgesi’nin, kalkınmada öncelikli bölge olarak kabul edilip, yatırımların bölgeye yönlendirilmesi esasına dayandığını anlatan Prof. Dr. Hayati Doğanay, bu tür bir özel kalkınma projesine neden gerek görüldüğünü de açıkladı. Doğanay, “Türkiye’de hatırlanacağı üzere 7 coğrafi bölge var. Bunları sosyal ve ekonomik açıdan kalkınmışlık göstergelerini esas alarak sıralarsak, ne yazık ki, Doğu Anadolu Bölgesi’nin 7’nci sırada, yani son sırada yer aldığını görürüz. Oysa Türkiye’nin en büyük coğrafi bölgesi olan Doğu Anadolu, 164 bin 500 kilometrekarelik arazisiyle ülkemizin sahip olduğu toplam arazinin yüzde 21’ini oluşturmaktadır.” diye konuştu.

Devleti yönetenlerin daha çok Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) ile uğraştıklarına dikkati çeken Prof. Dr. Doğanay, buna 1984 ve 19978 yılları arasındaki şiddetli terör devresi eklenince, bütün ilginin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ne yöneldiğini dile getirdi. Doğanay, “Elbette bu bölgeden de ilginin kesilmemesi kaydıyla hükümetlerin DAP ile ilgilenmesi ve bu projeye odaklanması gerekir. Çünkü Doğu Anadolu Bölgesi’nin kurtuluşu, bu projeden geçiyor.” ifadelerini kullandı.

DAP’ın entegre bir proje olduğunu ve hemen hemen 20 ihtisas komisyonu tarafından yaklaşık 5 yılda hazırlandığını vurgulayan Doğanay, projenin başlıca ihtisas komisyonları ve çalışma alanları hakkında da bilgiler verdi.

Tarım, Ormancılık, Madencilik, Enerji Kaynakları, Çevre Sorunları, Ulaştırma, Ticaret, İnşaat, Turizm, Nüfusun Sosyal Yapısı, Eğitim, Sağlık, Gençlik Spor, Kültür, Yerleşme Sorunları, Altyapı Sorunları ve Kentleşme gibi alanlardan oluşan Doğu Anadolu Projesi’nin, bölgenin sosyal ve ekonomik yönden kalkındırılmasının tek geçiş noktası olduğunu ifade etti.

Prof. Dr. Hayati Doğanay, sözlerini şöyle sürdürdü: “DAP, unutmayalım ki, Cumhuriyet devrinin kapsamlı bölgesel kalkınma projesi olacak, ama bunun onuru ve kazanımlarını bütün ulusumuz paylaşacaktır. Ayrıca yine hatırlamak gerekir ki, DPT’nin koordinatörlüğünde, yani eşgüdümünde hazırlanan bu proje için çok önemli bir zaman ve mali kaynak harcaması da olmuştur. BU aşamadan sonra projeyi hiç kimsenin sahipsiz bırakmaya hakkı yoktur. Başta Erzurum milletvekillerimiz olmak üzere, projenin içerdiği 13 ilimizin milletvekillerinin de, bu kapsamlı bölgesel kalkınma projesine sahip çıkmaları, hayata geçirmeleri ve bölgenin kurtuluşuna giden yolu açmaları gerekir.”