Bakın kimler kullanabilecek?

Kamudan başlayarak yetkisiz çakar kullanımına son veriliyor. 1 Kasım’dan itibaren kamuda, mahalli idarelerde, meslek kuruluşları ve üniversitelerde üst düzey yönetici, genel müdür, daire başkanı çakarlı araç kullanımı yasak. Düzenlemenin dışında araç kullananlar trafikten men edilecek.

İçişleri Bakanlığı, başta kamudan başlayarak yetkisiz çakar kullanımına son vermek için yeni bir düzenlemeyi hayata geçirdi. 1 Kasım’dan sonra, kurallara uymayanlar trafikten men edilecek. Böylece trafik muayenesinde araçlarda mevzuat dışı sesli ve ışıklı uyarı sisteminin (çakar) bulunmasının “ağır kusur” sayılması için çalışma başlatıldı. Bu tarihten itibaren kamuda, mahalli idarelerde, diğer meslek kuruluşları ve üniversitelerde üst yönetici, genel müdür, daire başkanı veya başka unvanlar ile görev yapan kamu görevlilerinin kullanımındaki araçlarda çakar olarak tabir edilen ışıklı uyarı işaretlerinin kullanımına izin verilmeyecek. Konu ile ilgili uygulama ve bilgilendirme Emniyet Genel Müdürlüğü Ankara Gölbaşı İleri Sürüş Teknikleri Pisti’nde gerçekleştirildi. Trafik Uygulama ve Denetlemesi Daire Başkanı Mehmet Yavuz, açıklamalarda bulundu.

İçişleri Bakanlığı trafikte çakar kullanarak sanki ayrıcalıklı bir sınıf varmış gibi bir algıya neden olan usulsüz emniyet şeridi kullanarak trafik kurallarına uymadan kendilerine geçiş üstünlüğü sağlayanlar için harekete geçti. Karayolları Trafik Kanunu'nun 71'inci ve Karayolları Trafik Yönetmeliği'nin 141'inci maddesinde, acil durum ve zorunlu hallerde geçiş üstünlüğü verilen ambulans, itfaiye ile kolluk kuvvetleri araçları sıralanarak, bu üstünlüğün hangi durumlarda ve nasıl kullanılacağı belirlendi. Kanunda yer alan bu düzenlemenin anlaşılır olması, geçiş üstünlüğünün gerçekten bu hakka sahip araçlarca kullanımının sağlanarak suistimalinin önlenmesi ve bu konuda daha etkin denetimler gerçekleştirilmesi amacıyla, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatı üzerine İçişleri Bakanının onayıyla "Geçiş Üstünlüğüne Sahip Araçların Sürülmesi Sırasında Uyulacak Kurallar ile Bu Hakka Sahip Araçlarda Bulundurulacak Işıklı ve Sesli Uyarı İşaretleriyle Bunların Kullanımına İlişkin Usul ve Esaslar" yayımlandı.

İŞTE O MAKAMLAR

Yayımlanan usul ve esaslar ile hangi araçların geçiş üstünlüğüne sahip olacağı, hangi şartlar oluştuğunda bu hakkın kullanılabileceği, yetkisiz kullanılması halinde ise uygulanacak yaptırımlar ile ışıklı ve sesli uyarı işaretlerinin ne şekilde olacağı net bir şekilde düzenlendi. Çakar sadece ambulans, itfaiye, kolluk araçları ile tehdit değerlendirmesi kapsamında devletin en üst protokolü tarafından kullanabilecek. Kullanabilecekler protokol ise şöyle:

“Cumhurbaşkanı, TBMM Başkanı, Cumhurbaşkanı Yardımcısı, TBMM’de en çok üyeye sahip birinci ve ikinci siyasi parti grubu başkanı, eski Cumhurbaşkanları, Anayasa Mahkemesi Başkanı, Yargıtay Birinci Başkanı, Danıştay Başkanı, Sayıştay Başkanı, Bakanlar, TBMM Başkan Vekilleri, TBMM’de grubu bulunan siyasi partilerin genel başkanları, TBMM üyeleri, YÖK Başkanı, Genelkurmay Başkanı, Diyanet İşleri Başkanı, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı, Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı, TBMM Genel Sekreteri, Milli İstihbarat Teşkilat Başkanı, Savunma Sanayi Başkanı, Devlet Denetleme Kurulu Başkanı, MGK Genel Sekreteri, Strateji ve Bütçe Başkanı, İletişim Başkanı, Cumhurbaşkanı Özel Kalem Müdürü, Devlet Arşivleri Başkanı, Milli Saraylar Başkanı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Danıştay Başsavcısı, YSK Başkanı, Anayasa Mahkemesi Üyeleri, Bakan Yardımcıları, İl Valileri, Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı, Emniyet Genel Müdürü, Sahil Güvenlik Komutanı, Hakim ve Savcılar Kurulu Başkan Vekili.”

Buna göre, boyama şekilleri veya ayırım işaretleriyle geçiş üstünlüğüne sahip oldukları açıkça belli olan ambulans, itfaiye ve kolluk araçları ile güvenlik ve risk-tehdit değerlendirmesi kapsamında yayınlanan usul ve esasların ekinde bildirilen “devletin en üst protokolü”nde bulunan makamların emirlerine ve zatlarına verilen araçlar ve bu makamların korumasından sorumlu koruma araçları çakar şeklinde tabir edilen ışıklı uyarı sistemlerini kullanabilecek. Bu araçlar dışında hiçbir araçta çakar olarak tabir edilen sesli uyarı işaretleri kesinlikle kullanılmayacak. Makamların korumasından sorumlu araçlar da sadece makam sahibi araçta olduğu sürece bu uyarı sistemlerini aktif olarak kullanacak. Makam sahibi araç içinde ya da makam aracı konvoyda bulunmadığı zaman bu uyarı sistemlerini kesinlikle kullanamayacak. Kolluk görevlilerinin kullanımındaki resmi araçlar da ise ışıklı-sesli uyarı işaretleri görevle ilişkili olmak kaydıyla, usul ve esaslarda belirtilen şartlar doğrultusunda kullanılacak.

KAMUDA ÇAKARA SON

Bu usul ve esasların yürürlüğe gireceği 1 Kasım 2019 tarihinden itibaren anılan araçlar dışında, kamuda, mahalli idarelerde, diğer meslek kuruluşları ve üniversitelerde üst yönetici, genel müdür, daire başkanı veya başka unvanlar ile görev yapan kamu görevlilerinin kullanımındaki araçlarda çakar olarak tabir edilen ışıklı uyarı işaretlerinin kullanımı yasaklandı.

Geçiş üstünlüğü tepe lambası ile sağlanacak, bu hak sürekli olmayacak

Karayolları Trafik Kanununun 71 inci maddesinde bulunan kapsamda hakkında koruma kararı verilmiş kişilerin kullanımındaki araçlar ve kolluk birimlerine ait sivil araçlarda sadece aracın tepe bölgesinde sabit ve veya sökülüp takılabilir ışıklı uyarı sistemi bulunabilecek. Bu araçlarda da tepe lambası bulunması sürekli bir geçiş üstünlüğü hakkı sağlamayacak.

ZORUNLU HALLERDE EN AZ 150 METRE ÖNCEDEN ÇAKAR GÖZÜKECEK

Kolluk araçları dahil geçiş üstünlüğünden yararlanma sürekli bir hak olmayacak. Bu araçlar ancak tehdit veya görev durumunun ortaya koyacağı zorunlu hallerde ve en az 150 metre önceden duyulabilir şekilde ışıklı ve sesli uyarı sisteminin birlikte kullanılmasıyla, kanunun öngördüğü geçiş üstünlüğü hakkından faydalanılabilecek.

KURALLA UYMAYANLAR TRAFİKTEN MEN EDİLECEK

Bu usul ve esasların yürürlüğe gireceği tarihinden itibariyle, tüm trafik birimleri etkin bir denetimeye başlayacak. Belirtilen şartları sağlamayan tüm araçlara, araç sürücülerine ilişkin mevzuatta belirtilen idari yaptırımlar uygulanacak. Belirlenen esaslara uymadığı tespit edilen araçlar trafikten men edilecek. Bununla birlikte yetkisiz sistemlerin kullanılmasına müsaade eden kamu görevlileri hakkında da gerekli işlemler yapılacak Ayrıca, Karayolları Trafik Muayenesinde araçlarda mevzuat dışında sesli ve ışıklı uyarı sisteminin bulunmasının da “ağır kusur” olarak nitelendirilmesi için gerekli çalışmalar başlatılacak.