Alkır'ın hayatı eserleştirildi

Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Cengiz Şengül tarafından hazırlanan “Erzurumlu Raci Alkır, Hayatı ve Eserleri” adlı kitap yayınlandı.

Cengiz, Erzurum’un, tarih seyri içerisinde birçok medeniyete ev sahipliği yapmış önemli bir kültür merkezi olduğunu hatırlatarak, “Yüz yıllardır, gerek coğrafi konumu gerekse ipekyolu üzerinde oluşu sebebiyle farklı kültürlerin buluşması ve kaynaşması neticesinde önemli bir kültürel zenginliğe sahip olmuştur. Bu zenginliklerden biri de Türk halkının duygu dili olan türkülerde görülür” dedi.

Cengiz, Erzurum’da yılların getirdiği türkü çeşmesinden içen nice üstatların yetiştiğini bunlardan birinin de Raci Alkır olduğunu söyledi.

Raci Alkır’ın Erzurum`un yetiştirdiği önemli bir Türk Halk Müziği Ses Sanatçısı olduğunu anlatan Cengiz, şöyle devam etti: “Raci Alkır’ın sanat serüvenini özetleyen dört köşe taşı vardır. Onlardan birisi, küçük yaşlarda babası ile katıldığı Nakşibendî Tarikatı `nın dergâh toplantılarıdır. Bu toplantılarda Erzurumlu gazelhanların icra ettiği ezgiler kendisinin yetişmesinde çok önemli bir yere sahiptir. Bir diğeri de, Erzurum `Halk Evi`ndeki faaliyetleridir. Erzurum Halk Evi`nde, Faruk Kaleli yönetimindeki halk müziği korosu, onun sanatını icra imkânı bulduğu ve yetiştiği önemli bir merkezdir. Halk Evlerinin kapanması neticesinde Alkır`ın sanat hayatında üçüncü perde açılır. Erzurum Halk Oyunları ve Halk Türküleri Derneği bünyesinde kurulan Ahmet Hulusi Seven yönetimindeki halk müziği korosunda yıllarca sanatını icra eden Alkır`ın son ve en profesyonel durağı TRT Erzurum Radyosu olmuştur. Erzurum Halk Evi`nde Faruk Kaleli yönetimindeki halk müziği korosu, Erzurum Halk Oyunları ve Halk Türküleri Derneği bünyesinde kurulan Ahmet Hulusi Seven yönetimindeki halk müziği korosu ve çocuk yaşlarda babası ile katıldığı Nakşibendî Tarikatı`nda Erzurumlu gazelhanların icra ettiği ezgiler kendisinin yetişmesinde çok önemli bir yere sahiptir. Ahmet Hulusi Seven yönetimindeki derneğin halk müziği topluluğunun 1961 yılında "Doğudan Sesler Korosu" ile TRT Erzurum Radyosu`nda yayına başlaması ve Raci Alkır`ın kendine has ses rengi ile söylediği türküler, dikkatleri üzerine çekmiştir. Alkır, 1971 yılında TRT Erzurum Radyosu Türk Halk Müziği Ses Sanatçısı unvanını almış ve 1981 yılında emekli olmuştur.”

Alkır’ın emekli olduktan sonra da sanattan kopmadığını ifade eden Cengiz, konuşmasını şöyle tamamladı:“Raci Alkır, önemli bir türkü icracısıdır. Türk halkının ve halk müziği sevenlerin gönlünde kendine has üslubuyla türküleri seslendirişi ona, "Erzurum`un Paşası", "Türkülerin Paşası", "Tatyan Usta", "Türkü Paşa" ve "Paşa" gibi lakapların verilmesine sebep olmuştur. Alkır`ın, Türk Halk Müziğine katkıları elbette yalnızca icrasıyla sınırlı değildir. O`nun kaynak kişi ve derleyici yönüyle Türk Halk Müziğine kazandırdığı 23`ü TRT repertuarına girmiş 46 eseri bulunmaktadır. Raci Alkır`ın sesinden insanların duyup sevdiği ve kendisini üne kavuşturan türkülerin başında "Tatyan" ismi verilen türküler gelmektedir. Alkır`ı, "Tatyan Ustası" olarak anmak, bu işle uğraşanların gelenek haline getirdikleri bir durumdur. Bilimsel olarak "Tatyan" denilen türküler, gerek kelimenin etimolojisi gerekse türküler içerisindeki tasnifi bakımından açıklığa kavuşturulamamışsa da, Erzurum`da Raci Alkır`la "Tatyan" tabiri bir türkü formu olarak şöhret bulmuş, kimi şehirlerde de bu formda türkülere rastlanmaktadır.”

Cengiz, “Erzurumlu Raci Alkır, Hayatı ve Eserleri” adlı çalışmada, sanatçının hayatı, kişiliği, sanatı, sanat dostları, kaynak kişi ve derleyici olarak yaptığı hizmetlere yer veriyor. Kitabın sonuna Alkır’la ilgili bir de fotoğraf albümü eklenmiş.

“Erzurumlu Raci Alkır, Hayatı ve Eserleri” adlı kitap, KKEF Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Cengiz Şengül’den temin edilebileceği belirtildi.