AYM karar verdi: Temiz su insan hakkıdır!

Anayasa Mahkemesi (AYM), Porsuklu köyünün tek içme suyu kaynağı olan Susuz Çayı’na kanalizasyon sularının arıtım yapılmaksızın dökülmesini, Anayasa’daki “özel hayata ve aile hayatına saygı hakkının” ihlali olduğuna karar verdi. AYM, Erzurum 1. İdare Mahkemesi’nce yeniden yargılama yapılarak davacı köylülere manevi tazminat ödenmesini de istedi. Bu tip çevre davaları açısından AYM Genel Kurulu kararı örnek içtihat niteliği taşıyor.

500 nüfuslu köyde özellikle köylü kadınların sürekli kullandığı Susuz Çayında çocuklar, yüzüyor, hayvanların su ihtiyacı karşılanıyor. Kadınlar çamaşır, bulaşık ve diğer ihtiyaçlarını karşılıyor. Her yıl özellikle kanatlı hayvanlarının kanalizasyon akan sudan dolayı telef olduğunu belirten köylüler, yetkililerden Susuz Çayı’na bağlanan kanalizasyon şebekesine atık su arıtma tesisi yapmalarını bekliyor.

Porsuklu Köyü’nün hemen altından geçen Susuz Çayı’nı köylüler günlük işlerinde kullanıyor. Kullandıkları suya kanalizasyon bağlandığını bildiklerini ifade eden köylüler, “Her işi yapıyoruz. Bulaşık yıkıyoruz, çamaşır yıkıyoruz. Mecburuz, pis olduğunu biliyoruz, bile bile kullanıyoruz, ne yapalım çaresiziz” dedi.

“Bu suyu 24 saat kullanıyoruz”

55 yıldır Porsuklu’da ikamet ettiğini belirten Yalçın Karakaya, “Ben küçükken annelerimiz kullanıyordu. Şimdi çamaşıra, hayvanlara, kanatlı hayvanlara devamlı bu suyu kullanıyorduk. Susuz Belediyesi kanalizasyon atığını buraya akıttığı için bütün hayvanlarımız hasta oluyor. Kanatlı hayvanlarımız ölüyor. Küçük çocuklarımız burada yüzüyorlar, suya giriyorlar. Çocuklar hasta oluyor. Bu konuda çok mağduruz. Yetkililer bu konuya eğilirse çok memnun oluruz. Mahkemelik olmuşuz, köyde vatandaşlarımız şikayet etmiş, Anayasa Mahkemesi bizim köye karar vermiş, bu konuda Susuz ilçe belediyemiz duyarlı olursa memnun oluruz. Bu suya arıtma koyulursa, yapılırsa hayvanlarımız hasta olmaz. Çocuklarımız hasta olmaz. Bayanlarımız çamaşırı burada yıkıyor. Bu suyu 24 saat kullanıyoruz” diye konuştu.

“Porsuklu 3 köylü mahkemeye verdi, mahkemeyi kazandı”

Köylerinden geçen ve insan ve çevre sağlığını olumsuz etkileyen Susuz Çayı’na kanalizasyon bağlanmasın dolayı Susuz Belediyesi’ni mahkemeye veren köylüler davalarında haklı çıkarak mahkemeyi kazandı.

Porsuklu Köyü’nden 3 köylü önce konuyu Kars Valiliği’ne taşıdı. Kars Valiliği’nce, 16 Mart 2006’da Susuz Belediyesi’nin kanalizasyon sisteminde yapılan denetleme sonucunda düzenlenen raporda, kanalizasyonunun herhangi bir arıtma yapılmaksızın Susuz Çayı’na bağlandığı tespit edilerek, belediyeden atık su arıtma tesisi projesi hazırlanması istedi. Geçen süre içerisinde atık su arıtma tesisi yapılmayınca köylüler konuyu Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı. 2008 yılında durumu tutanak altına aldırtan köylüler, valilik ve belediyeye başvurarak, kanalizasyonun çaya arıtılarak bırakılmasını, hayvanların kullanımı ve diğer ihtiyaçları için temiz su hattı bağlanmasını istedi. Köy sakinleri, başvuruları sonuçsuz kalınca AYM’ye dava açtı.

“AYM, “özel hayata ve aile hayatına saygı hakkının” ihlali olduğuna karar verdi”

Anayasa Mahkemesi (AYM), Porsuklu köyünün tek içme suyu kaynağı olan Susuz Çayı’na kanalizasyon sularının arıtım yapılmaksızın dökülmesini, Anayasa’daki “özel hayata ve aile hayatına saygı hakkının” ihlali olduğuna karar verdi. AYM, Erzurum 1. İdare Mahkemesi’nce yeniden yargılama yapılarak davacı köylülere manevi tazminat ödenmesini istedi. AYM Genel Kurulu kararı örnek içtihat niteliği taşıyor.

“Susuz Belediyesi’ne verilen süre doldu”

Öte yandan Susuz Belediye Başkanlığı’na mahkemece atık su arıtma tesisi yapılması için verilen 10 yıllık süre dolduğu ortaya çıktı. 2014’te sonuçlanan davada derece mahkemelerince şikayet edilen çevre kirliliğinin önlenmesini sağlayacak arıtma tesisinin yapılmadığı tespit edildi. 2017’de düzenlenen Çevre Durum Raporu’na göre aradan geçen süreye rağmen tesisin faaliyete geçirilmediği görüldü.

Posuklular, her gün daha çok kirletilen, Susuz ilçesinin kanalizasyon şebekesi bağlandığı Susuz Çayı’na belediye tarafından atık su arıtma tesisi yapılmasını bekliyor.